ترافیک تهران در نقطه بحران

رئیس کمیته حقوق شهروندی شورای شهر از جمله افرادی است که معتقد است مدیریت شهری به جای تمرکز بر وظایف اصلی در حوزه‌های دیگری مشغول است و در حالی به نتایج گزارش‌های کارشناسی درخصوص عبور تهران از سقف جمعیتی کم‌توجهی می‌کند که چالش‌های پایتخت روزبه ‌روز بحرانی‌تر می‌شود. وی از عدم ارائه گزارش جامع از مصوبات کمیسیون ماده ۵ از سوی مدیریت شهری به شورا گلایه داشته و معتقد است طفره رفتن از ارائه گزارش را می‌توان به‌نوعی عدم شفافیت تعبیر کرد. مهدی اقراریان رئیس کمیته حقوق شهروندی و نظارت ششمین دوره شورای اسلامی شهر در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» در خصوص نمره به عملکرد شهردار تهران در آستانه پایان‌دوره ۴ ساله مدیریتی او گفت: شهروندان تهرانی بهتر از هر کسی می‌توانند در خصوص عملکرد این دوره مدیریت شهری تهران نظر دهند؛ با این وجود من بر اساس مشاهدات میدانی و گفت‌وگو با شهروندان می‌گویم که مدیریت شهری به‌رغم تلاش‌های انجام داده، نتوانسته نمره قبولی در ارائه خدمات و وظایف محوله کسب کند.  

نارضایتی از نگه‌داشت شهر، ترافیک و آلودگی

یکی از مسوولیت‌های بدیهی مدیریت شهری که برای شهر بسیار ضروری است، «نگهداشت شهر» است؛ اقداماتی همچون رسیدگی به فضای سبز، تمیزی معابر و...؛ اقراریان در پاسخ به موفقیت یا عدم موفقیت این دوره مدیریت شهری در انجام این وظیفه بدیهی گفت: یکی از نقاط ضعف برجسته این دوره مدیریت شهری تهران چگونگی نگهداشت شهر است؛ مدیریت شهری در این دوره در ارائه خدمات مطلوب در حوزه نگهداشت موفق نبود؛ مدیران شهری نیز بر این موضوع واقف بودند و برای حل مساله طی دوره ۴ ساله، ۵ مرتبه رئیس مدیریت پسماند را تغییر دادند. متاسفانه مدیریت شهری در این بخش همچنان به دنبال آزمون و خطا است. نا آشنایی و کم‌تجربه بودن در زمینه مدیریت شهر اصلی‌ترین عامل بروز این مشکلات است. به این ترتیب تهران و شهروندان تهرانی هزینه‌های گزافی در این خصوص پرداخت کردند.

عضو شورای شهر تهران تاکید کرد: این دوره مدیریت شهری را باید به‌نوعی دوره کارآموزی در مدیریت شهری با هدف حرکت در مسیر پله‌های بعدی ترقی در عرصه سیاست تعبیر کرد. این عضو شورای شهر در خصوص تغییر وضعیت ترافیک و آلودگی هوای شهر که دو دغدغه اصلی شهروندان تهرانی است گفت: امروز ترافیک تهران به نقطه بحرانی رسیده به نحوی که شهروندان از وضعیت شهر ناراضی هستند. در چنین شرایطی مدیریت شهری کمپین‌های تبلیغاتی را پیگیری می‌کند تا بتواند با تکیه بر جریان‌سازی رسانه‌ای نارضایتی مردم را بپوشاند. اما واقعیت آن است تا زمانی که چالش‌های اصلی مدنظر شهروندان مرتفع نشود؛ نمی‌توان شهروندان را از شرایط زندگی در پایتخت راضی نگه داشت. بخش عمده‌ای از شهروندان از ترافیک‌های سنگین تهران ناراضی هستند و همزمان تعداد روزهای هوای پاک در سال در تهران به شدت محدود شده است. البته در این دوره مدیریت شهری اقداماتی در خرید اتوبوس با هدف توسعه حمل‌ونقل عمومی انجام شده، اما میزان اقدامات با هدفگذاری و نیاز پایتخت به مراتب فاصله دارد و بنابراین نتیجه مثبتی حاصل نشده است. در چنین شرایطی همچنان مدیریت شهری از طریق تصمیمات کمیسیون ماده ۵ به دنبال افزایش بارگذاری جمعیتی در تهران است؛ تصمیمی که زندگی را برای ساکنان پایتخت هر روز دشوارتر و بحرانی‌تر می‌کند. 

تامین مالی هزینه‌های شهر

اقراریان در پاسخ به این سوال که به عقیده وی «مسوولیت اصلی تنظیم جریان ترافیک در شهر تهران» بر عهده دولت است یا شهرداری گفت: مسوولیت‌ و اختیارات قانونی تعیین شده برای شورای شهر و مدیریت شهری تهران با مسوولیت و اختیارات قانونی سایر شهردارای‌های کلان‌شهرهای دنیا متفاوت و به شدت محدودتر است. برخلاف اغلب کشورها، مدیریت شهری در ایران به‌نوعی مدیر محلی نیست و در بسیاری از امور وظیفه و اختیار با دولت است. 

با این وجود مدیران شهری نیز به دنبال ارتقای سهم خود در حوزه مدیریت شهری نیستند. در شرایط کنونی همچنان مدیریت شهری به دنبال سیاست نادرست افزایش بارگذاری جمعیتی در تهران فراتر از ظرفیت پایتخت با هدف تامین مالی هزینه‌های شهر است. این رویه آینده پایتخت را به ناکجاآباد می‌برد؛ و بحران‌های فعلی را شدت می‌بخشد. مهدی اقراریان تاکید کرد: شهروندان از افزایش شکاف در شمال و جنوب شهر گلایه دارند؛ برخلاف وعده‌ها، مدیریت شهری در این دوره نیز اقدام موثری برای افزایش سرانه خدمات شهری در جنوب شهر نداشته است. 

تفاهم‌نامه برای ساخت خط ۱۱ مترو

افزایش ترافیک و عدم اتخاذ راهکاری کارآمد برای حل این چالش از مهم‌ترین دلایل نارضایتی پایتخت‌نشینان طی سال‌های اخیر بوده است. درحالی‌که کارشناسان توسعه حمل‌ونقل عمومی با محوریت مترو را راهکار حل چالش ترافیک و آلودگی هوا عنوان می‌کنند؛ مدیریت شهری، ساخت‌وساز در بزرگراه‌ها را با جدیت پیگیری می‌کند.

طرح جامع حمل‌ونقل تهران 11 خط مترو برای شهر در نظر گرفته که از این تعداد 7 خط در حال بهره‌برداری است؛ البته در خطوط در حال بهره‌برداری نیز کار ساخت بخشی از ایستگاه‌ها هنوز تکمیل نشده است. در عین حال تعداد واگن‌های قطار در این خطوط مترو به‌نحوی است که مسافران زمانی به مراتب بیش از زمان استاندارد باید منتظر رسیدن قطار باشند و همین موضوع با افزایش جمعیت در انتظار رسیدن قطار، جابه‌جایی مردم با این وسیله را با چالش مواجه کرده است. هم اکنون در تهران ۳۰۸ کیلومتر مترو با ۱۶۰ ایستگاه فعال است؛ این در حالی است که با تکمیل 11 خط مترو در افق 1420، طول خطوط مترو شهر به 490 کیلومتر با 320 ایستگاه می‌رسد. در مراسم انعقاد تفاهم‌نامه ساخت خط 11 عنوان شد: به طور میانگین ساخت هر کیلومتر مترو به قیمت امروز رقمی معادل پنج و نیم تا ۶ همت هزینه دارد. ساخت خطوط جدید مترو با مدل جدیدی از تفاهم‌نامه پیش می‌رود؛ این تفاهم دارای سه ضلع است؛ یک ضلع شهرداری تهران، ضلع دیگر طرف چینی به عنوان پشتیبان مالی و تجهیزاتی قرارداد و بخشی دیگر شرکت ایرانی که در خط ۱۱ این شرکت قرارگاه سازندگی خاتم الانبیا است. برهمین مبنا برای ساخت خط ۸ و ۹ نیز با ۲ شرکت خصوصی تفاهم شده است.