کوچک‌سازی سازمان‌ها با هوش مصنوعی
در گذشته، هرگز مستقیما نمی‌گفتند «فلان تعداد نفر را اخراج کردیم» بلکه می‌گفتند: «قصد داشتیم ساختار سازمان را تغییر دهیم» یا «هدف، تسهیل عملیات بود». یک زمانی، کم کردن تعداد کارکنان، نشانه کاهش هزینه‌ها یا دردسرهای بزرگ بود. اما آن روزها دیگر گذشته. حالا مدیران، صاف جلوی سرمایه‌گذاران می‌ایستند و با افتخار می‌گویند: «خب! ما به استقبال هوش مصنوعی رفته‌ایم و به طور جدی داریم سبک و سیاق خودمان را به‌روز می‌کنیم.»
به هر حال، کم کردن تعداد کارکنان برای ۲۰ فصل متوالی، کار آسانی نیست و این دستاوردی است که «چارلی شارف»، مدیرعامل شرکت «ولز فارگو» در جلسه گزارش درآمد سه‌ماهه این شرکت، با افتخار درباره‌اش صحبت کرده. او تعدیل گسترده نیروها را اقدامی بسیار مفید خوانده و خطاب به سرمایه‌گذارها گفته که طی پنج سال اخیر، تعداد کارکنان شرکتش در هر فصل، کاهش داشته و در مجموع، ۲۳ درصد کمتر شده است.
شرکت سوئدی «لومیس» که در زمینه تراکنش‌های مالی فعالیت می‌کند اعلام کرده که همزمان با کاهش تعداد کارکنانش، موفق شده تا حدی رشد کند. در همین حال، شرکت راه‌آهن «یونیون پسیفیک» گفته که بهره‌وری نیروی کارش به بالاترین رکورد سه‌ماهه رسیده و این در حالی است که تعداد کارکنانش، ۳درصد کمتر شده. مدتی پیش، «هانس وستبرگ»، مدیرعامل «ورایزون» به سرمایه‌گذاران گفت که این شرکت در زمینه مدیریت تعداد نیروها، خیلی خیلی خوب عمل کرده است.
معنی این صحبت‌ها چیست؟ «تعداد نیروی کار دارد هر روز کمتر می‌شود.» این تغییر، نشان‌دهنده سرد شدن بازار کار است. در چنین بازاری، رئیس‌ها هر روز قدرت بیشتری پیدا می‌کنند و ذهنیت جدیدی درباره بهترین روش اداره شرکت‌ها در میان آنها شکل می‌گیرد. طبق گفته کارشناسان حوزه مدیریت، بسیاری از مدیران، نیروی کار پرجمعیت را یک مانع می‌دانند نه یک دارایی. و برای اثبات این ذهنیت، به استارت‌آپ‌هایی اشاره می‌کنند که با تنها چند کارمند، میلیون‌ها دلار درآمد دارند. بعضی‌ها هم از شرکت‌هایی مثل آمازون الگو می‌گیرند که اخیرا به کارکنانش گفته «هوش مصنوعی، احتمالا باعث کاهش نیروی کار خواهد شد.»
«زک موکوا»، رئیس بخش بازار سرمایه و مشاوره استراتژیک شرکت «اسلون اند کمپانی» می‌‌گوید: «در حال حاضر، یک جور بی‌طرفی اخلاقی نسبت به موضوع کاهش نیروهای کار شکل گرفته. صداقت داشتن درباره هزینه‌ها و تعداد کارکنان، نه تنها مجاز است بلکه مورد تحسین سرمایه‌گذاران نیز هست.» او در ادامه می‌‌گوید: «شرکت‌ها عادت دارند در مورد کاهش‌ها، نه فقط کاهش بودجه، بلکه حتی کاهش نیروهای انسانی، با سرمایه‌گذاران به زبان اعداد و ارقام صحبت کنند. دلار و سنت. تفاوت حالا این است که بسیاری از مدیران شرکت‌ها، کاهش تعداد کارکنان را یک دستاورد جلوه می‌دهند که زمینه را برای تغییر و تحول در کسب‌وکار آماده می‌کند.»
خالی ماندن پست‌ها
اخراج‌های گسترده، اصلی‌ترین راه کوچک‌تر کردن شرکت‌ها نیست. بسیاری از شرکت‌ها تعداد استخدام‌ها را هم کاهش داده‌اند، شغل‌ها را با هم ترکیب کرده‌اند یا وقتی نیروی کاری می‌رود، جای او را پر نمی‌کنند. نتیجه نهایی، همچنان یک سازمان کوچک‌تر است.
«برایان موی‌نیهان»، مدیرعامل «بنک آو آمریکا» در ماه جاری به سرمایه‌گذاران یادآوری کرد که تعداد کارکنان شرکت در دوران تصدی او به طرز چشم‌گیری کاهش یافته است. او از سال ۲۰۱۰، مدیرعامل این شرکت بوده و طی این سال‌ها، به‌کارگیری تکنولوژی را در بخش‌های مختلف به تدریج افزایش داده است. او می‌‌گوید: «طی ۱۵ سال اخیر، از ۳۰۰ هزار نفر به ۲۱۲ هزار نفر رسیده‌ایم. باید به این روند ادامه دهیم و رقم را پایین‌تر بیاوریم.»
این شرکت با فروش برخی از کسب‌وکارهایش، دیجیتال‌سازی بعضی فرآیندها و پر نکردن برخی از موقعیت‌ها پس از ترک کارکنان در طی این سال‌ها، توانسته خود را کوچک‌تر کند. موی‌نیهان می‌‌گوید حالا هوش مصنوعی به بانک این امکان را داده که شیوه عملیاتش را تغییر دهد. کارکنان در بخش مدیریت ثروت شرکت، حالا از هوش مصنوعی در جهت جست‌وجو و خلاصه‌سازی اطلاعات برای مشتریان استفاده می‌کنند. همزمان، ۱۷هزار برنامه‌نویس شرکت در حال حاضر از فناوری کدنویسی با هوش مصنوعی بهره می‌برند.
یک ابزار هوش مصنوعی مبتنی بر چت به ۷۵۰کارمند شرکت کمک می‌کند اطلاعات مالی و معاملات را بررسی کنند. موی‌نیهان می‌‌گوید این فناوری به آنها اجازه خواهد داد در آن بخش، کارکنان تمام‌وقت کمتری استخدام کنند یا نیروی کار را در جای دیگری به کار بگیرند.
به طور کلی، تعداد کارکنان بنک آو آمریکا از ابتدای سال تاکنون ۱۵۰۰ نفر کاهش یافته، البته بدون احتساب کارآموزان تابستانی. این شرکت قصد دارد اواخر سال جاری، ۲ هزار نیروی تازه‌کار استخدام کند. «الستر بورث‌ویک»، مدیر ارشد مالی، اخیرا به سرمایه‌گذاران گفته: «وقتی می‌خواهیم هزینه‌ها را مدیریت کنیم، همیشه کار با بررسی و مدیریت تعداد نیروها شروع می‌شود.»
«مالی کیندر»، پژوهشگر ارشد موسسه بروکینگز که در حال مطالعه تاثیر هوش مصنوعی بر کارکنان است می‌‌گوید: «در صنایعی که هوش مصنوعی، عملیات اداری و شرکتی را بر عهده گرفته، معمولا فعالیت‌های اتحادیه‌ای کمی وجود دارد و کارکنان ممکن است احساس بی‌قدرتی کنند و نتوانند اعتراض کنند.»
او تعجب می‌کند که چرا وقتی شرکت‌ها تعدیل نیروها به واسطه رشد هوش مصنوعی را علنا اعلام می‌کنند، آنقدرها که باید و شاید از سوی مردم، مورد انتقاد قرار نمی‌گیرند. او در ادامه می‌‌گوید: «بسیار نگرانم چون این اتفاق دارد به صورت علنی و جلوی چشم همه می‌افتد؛ بدون کوچک‌ترین واکنش یا مخالفتی و اگر این رویه ادامه پیدا کند، تبدیل به یک هنجار و اتفاق عادی می‌شود. فکر نمی‌کنم این خبر خوبی برای کارکنان آمریکایی باشد.»
همه راضی هستند
در حال حاضر، شرکت‌های نوپا و پرشتاب، بیش از سایر شرکت‌ها به دنبال راه‌هایی برای انجام کار بیشتر با نیروی کمتر هستند. «گری تن»، مدیرعامل شتاب‌دهنده «وای کامبینیتور» می‌‌گوید سوالی که این روزها در میان استارت‌آپ‌ها رد و بدل می‌شود این است که «شرکت‌ها بدون تقریبا هیچ نیروی کاری و تنها با کمک هوش مصنوعی تا چه حد می‌توانند موثر باشند؟»
او در پادکستی گفته: «این شرکت‌ها واقعا می‌توانند از صفر به ۱۰میلیون دلار درآمد سالانه برسند، گاهی در کمتر از ۱۲ ماه و این کار را با کمتر از ۱۰ نفر انجام دهند. این واقعا شگفت‌انگیز است.»
مدیران میانی احتمالا بیشتر از همه تحت‌تاثیر این ماجرا قرار خواهند گرفت. شرکت اینتل قصد دارد ۱۵ درصد از کارکنان خود از جمله مدیران میانی را کاهش دهد تا وضعیت خود را پس از عقب ماندن از رقبایی مثل انویدیا بهبود بخشد. مایکروسافت نیز طی دو ماه اخیر، حدود ۱۵ هزار نفر را تعدیل کرده. ساتیا نادلا مدیرعامل این شرکت می‌‌گوید این تصمیم برای او بسیار سخت بوده. به نظر می‌رسد از نگاه برخی مدیران، این پیامد اجتناب‌ناپذیر شرکت‌ها در دوران گذار به هوش مصنوعیست.
البته برخی تعدیل نیروها ممکن است ربطی به تکنولوژی نداشته باشند و بیشتر، تلاشی از سوی مدیران برای جلب رضایت سرمایه‌گذاران هستند. ظاهرا این قبیل مدیران از تصمیم خود راضی‌اند. از جمله وستبرگ که می‌‌گوید: «ما در مدیریت منابع، بسیار کارآمد عمل کرده‌ایم و از این بابت خوشحال و راضی هستیم.»
منبع: Wall Street Journal
