چهار پیشنهاد ایران برای بحران غزه

سیدعباس عراقچی، وزیر خارجه ایران، در سخنرانی روز دوشنبه خود‌ در نشست جده تاکید کرد که تراژدی غزه تنها به مسلمانان مربوط نمی‌شود. این آزمونی برای وجدان جهانی است. تاریخ تاخیر را نخواهد بخشید. غزه نمی‌تواند منتظر بماند. زمان اقدام، اکنون است. وی خواستار اقدام فوری و هماهنگ کشورهای اسلامی شد و چهار پیشنهاد داد: قطع کامل روابط با رژیم اشغالگر، اعمال تحریم‌های سیاسی، اقتصادی و حقوقی، پیگیری حقوقی عاملان جنایات جنگی در دادگاه‌های بین‌المللی و مقابله با دولت‌هایی که با ارسال سلاح و وتوی عدالت، از رژیم صهیونیستی حمایت می‌کنند.

وزیر خارجه ایران با تاکید بر وضعیت فاجعه‌بار مردم غزه گفت که آنچه در این منطقه در جریان است، نابودی برنامه‌ریزی‌شده یک ملت تحت محاصره توسط رژیمی آپارتایدی است. عراقچی با اشاره به قوانین بین‌المللی و کنوانسیون چهارم ژنو تاکید کرد که این اقدامات، جنایت جنگی و نسل‌کشی محسوب می‌شوند.

او از جهان اسلام خواست سکوت را کنار گذاشته و با اقدامات عملی، از جمله تحریم‌ها، بایکوت‌ها و فشار بین‌المللی، برای پاسخگویی عاملان جنایات و قطع روابط با رژیم اشغالگر، به حمایت از مردم غزه بپردازد. وزیر خارجه ایران همچنین به همدستی برخی دولت‌ها در حمایت از این رژیم اشاره کرد و بر ضرورت مقابله با آن تاکید کرد. عراقچی عصر روز یکشنبه در رأس هیاتی دیپلماتیک وارد جده شد تا در این نشست شرکت کند.

این اجلاس در حالی برگزار شده که سازمان همکاری اسلامی، با وجود آنکه یکی از اهداف اصلی تاسیس آن حمایت از فلسطین بوده، تاکنون اقدام عملی موثری در دفاع از مردم غزه انجام نداده است. در دو سال اخیر، رژیم صهیونیستی با تخریب گسترده غزه، این منطقه را به زمینی سوخته تبدیل کرده است. تحلیلگران بر این باورند که آنچه در غزه جریان دارد نه یک درگیری گذرا و نه صرفا بحرانی انسانی، بلکه یک نسل‌کشی سازمان‌یافته و پاکسازی نژادی آشکار است که در سایه سکوت آمریکا و غرب ادامه می‌یابد. در نهایت، عراقچی غزه را نمادی از مقاومت و کرامت انسانی خواند و از کشورهای مسلمان و جامعه جهانی خواست با اقدام قاطع و حمایت عملی، عدالت و انسانیت را بر سیاست و ترس ترجیح دهند. او تاکید کرد که زمان اقدام فرارسیده و غزه دیگر نمی‌تواند منتظر بماند.

ابتکار ایرانی

نشست روز دوشنبه جده به ابتکار جمهوری اسلامی ایران و در پی درخواست سیدعباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، برای بررسی جنایات اخیر رژیم صهیونیستی در غزه و با حمایت چند کشور اسلامی دیگر برگزار شد. رئیس دستگاه دیپلماسی پیش از این سفر در یادداشتی با عنوان‌«توهم اسرائیل بزرگ، خطری وجودی و تهدیدی برای صلح و امنیت بین‌المللی» در روزنامه منطقه‌ای «الشرق‌الاوسط» نوشت که نشست وزرای سازمان همکاری اسلامی باید به نقطه‌عطفی تبدیل شود که عزم جمعی کشورهای اسلامی را برای مهار جاه‌طلبی‌های سیری‌ناپذیر نتانیاهو و دارودسته‌اش تثبیت کند و مانع ادامه قتل‌عام بی‌گناهان، تخریب کشورهای اسلامی و الحاق سرزمین‌هایشان شود. 

عراقچی در این یادداشت تاکید کرد: «جنایات رژیم صهیونیستی تنها به غزه محدود نمی‌شود و گسترش شتابان شهرک‌سازی در کرانه باختری، همراه با اقدامات تروریستی شهرک‌نشینان مسلح علیه فلسطینیان به‌منظور آواره کردن اجباری و الحاق کرانه باختری به این رژیم، تشدید یهودی‌سازی قدس شریف، نقض مکرر آتش‌بس، تداوم حملات به لبنان، حمله به زیرساخت‌های یمن، تلاش برای تضعیف پایه‌های دولت در سوریه و دامن زدن به فتنه برای تجزیه آن، و همچنین تجاوز نظامی اخیر به ایران که به شهادت بیش از هزار نفر از هموطنانم منجر شد، و در نهایت اظهارات علنی و انتشار نقشه‌های جعلی از سوی سران این رژیم درباره چیزی که «خاورمیانه بزرگ» می‌نامند و نیات توسعه‌طلبانه آنها نسبت به همسایگان، همگی نشان‌دهنده گسترش این غده سرطانی و نفوذ آن در پیکره کل منطقه است.»

به باور تهران، اظهارات اخیر بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی، درباره تشکیل «اسرائیل بزرگ از نیل تا فرات» صرفا یک ادعا نیست، بلکه سیاستی رسمی است که حاکمیت ملی و تمامیت ارضی کشورهای منطقه از جمله سوریه، اردن، مصر، لبنان، عراق، کویت و عربستان را تهدید می‌کند. این موضع، نقض آشکار منشور سازمان ملل و قواعد حقوق بین‌الملل است و اهداف تجاوزکارانه اسرائیل علیه کل جهان اسلام را آشکار می‌سازد. همچنین وزارت امور خارجه ایران برگزاری این نشست را گامی حیاتی برای هماهنگی اقدامات بازدارنده دانسته و از کشورهای اسلامی خواسته است با تصمیمی قاطع، مانع تداوم جنایات اسرائیل شوند.

دستورکار شوم اسرائیل

از دیگر سو، ‌هاکان فیدان، وزیر خارجه ترکیه، در بیست‌ویکمین نشست فوق‌العاده وزرای امور خارجه سازمان همکاری اسلامی در جده که در پی آغاز عملیات «ارابه‌های گدعون ۲» رژیم صهیونیستی برای اشغال کامل شهر غزه برگزار شده است، گفت: «واضح است که اسرائیل نه به دنبال صلح، بلکه به دنبال حذف فلسطینی‌هاست؛ نمی‌توان اجازه این کار را داد.» فیدان همچنین با انتقاد از گسترش تجاوزگری رژیم صهیونیستی در منطقه و با اشاره به حملات متجاوزانه اخیر آن به حاکمیت ملی و تمامیت ارضی ایران در جنگ تحمیلی تاکید کرد که حملات غیرقانونی مکرر توسط رژیم نتانیاهو به سوریه، لبنان و ایران، دستورکاری گسترده‌تر و شوم را برای ثبات‌زدایی در سراسر منطقه ما آشکار می‌سازد. به گفته این دیپلمات ترکیه‌ای، برای واداشتن اسرائیل به حل‌وفصل دائمی (این مساله) به فشارهای محکم هماهنگ‌شده نیاز است.

دیدارهای حاشیه‌ای

در حاشیه نشست جده، وزیران امور خارجه ایران و عربستان در دیدار با یکدیگر بر نقش مهم همکاری‌های ایران و عربستان در تقویت ثبات منطقه‌ای تاکید کردند. به گزارش ایسنا، سیدعباس عراقچی و فیصل بن فرحان در حاشیه نشست فوق‌العاده وزرای خارجه عضو سازمان همکاری اسلامی در جده با یکدیگر دیدار و رایزنی کردند. در این دیدار، طرفین ضمن مرور آخرین تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی، به‌ویژه وضعیت نگران‌کننده در غزه و ادامه جنایات رژیم صهیونیستی علیه مردم فلسطین، بر ضرورت هماهنگی بیشتر کشورهای اسلامی برای توقف فوری تجاوزات، ورود کمک‌های بشردوستانه و مقابله با پروژه‌های خطرناک اشغال‌گرایانه این رژیم تاکید کردند. در این دیدار همچنین آخرین تحولات روابط دوجانبه تهران و ریاض مورد بحث و ارزیابی قرار گرفت. دو طرف با ابراز خرسندی از مسیر مثبت تعاملات اخیر، بر لزوم تداوم رایزنی‌ها و تقویت همکاری‌ها در زمینه‌های سیاسی، اقتصادی، امنیتی و منطقه‌ای تاکید کردند. 

دو طرف همچنین نقش مهم همکاری‌های ایران و عربستان را در تقویت ثبات منطقه‌ای و شکل‌دهی به یک نظم مبتنی بر گفت‌وگو، احترام متقابل و عدم مداخله در امور داخلی کشورها مورد تاکید قرار دادند.

از دیگر دیدارهای حاشیه‌ای عراقچی، دیدار و رایزنی با فواد حسین، وزیر خارجه عراق بود. وزرای امور خارجه ایران و عراق در این دیدار، با محکوم‌ کردن شدید جنایات رژیم صهیونیستی در محروم ‌کردن مردم مظلوم غزه از دسترسی به نیازهای اولیه زندگی به‌ویژه غذا و آب و دارو، بر ضرورت اقدام عملی کشورهای اسلامی و عربی برای پایان دادن به محاصره غذایی و دارویی این باریکه، امدادرسانی به مردم بی‌دفاع غزه، توقف نسل‌کشی و محاکمه و مجازات جنایتکاران تاکید کردند. طرفین ضمن مرور روابط دوجانبه و تاکید بر اهمیت گسترش همکاری‌ها در حوزه‌های مختلف سیاسی و اقتصادی، بر اجرای کامل و موثر توافقات دوجانبه، به‌ویژه تفاهم‌نامه امنیتی و نیز تکمیل پروژه راه‌آهن شلمچه بصره تصریح کردند.

عراقچی در جده، با‌ هاکان فیدان، وزیر امور خارجه ترکیه، نیز دیدار و رایزنی کرد. ترکیه در‌حال‌حاضر ریاست سازمان همکاری اسلامی را بر عهده دارد. در این دیدار، عراقچی با قدردانی از نقش ترکیه در حمایت از ملت فلسطین و ریاست فعال این کشور بر سازمان همکاری اسلامی، خواستار تقویت ظرفیت‌های مشترک جهان اسلام برای مقابله با پروژه‌های توسعه‌طلبانه رژیم صهیونیستی و دفاع از آرمان فلسطین شد. 

در ادامه، آخرین روند همکاری‌های دوجانبه میان تهران و آنکارا مورد بررسی قرار گرفت و دو وزیر بر روابط راهبردی و مستمر دو کشور، گسترش همکاری‌ها در حوزه‌های کلیدی نظیر تجارت، انرژی، حمل‌ونقل، امنیت مرزی و تبادلات منطقه‌ای تاکید کردند. همچنین دو طرف بر اهمیت برگزاری هرچه سریع‌تر شورای عالی روابط ایران و ترکیه به‌عنوان گامی عملی در تعمیق روابط دو کشور تاکید کردند. همزمان رئیس دستگاه دیپلماسی ایران در حاشیه اجلاس فوق‌العاده وزرای خارجه سازمان همکاری اسلامی در شهر جده عربستان، با محمد حسن وزیر امور خارجه مالزی، احمد عطاف وزیر امور خارجه الجزایر، و محمد توحید حسین وزیر امور خارجه بنگلادش دیدار و رایزنی کرد.

وزیران خارجه ایران و الجزایر ضمن ابراز خرسندی از سطح روابط سیاسی میان دو کشور، خواستار تقویت بیش از پیش مناسبات دوجانبه در حوزه‌های اقتصادی، تجاری، علمی، فرهنگی و همچنین تقویت تعاملات در سازمان‌های بین‌المللی و چندجانبه شدند. طرفین با مرور آخرین تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی، بر اهمیت نقش‌آفرینی کشورهای مستقل و اثرگذار اسلامی در مقابله با روندهای بی‌ثبات‌کننده در منطقه و دفاع از حقوق مشروع ملت فلسطین در تمامی محافل جهانی تاکید داشتند.