روسیه با چه تغییرات تاکتیکی در حال بازسازی قوای خود است؟
داوطلبان «آبشار تندر»

چینین یکی از آن نیممیلیون نفری است که سال گذشته در روسیه، چه بهعنوان سرباز قراردادی و چه بهعنوان عضو واحدهای داوطلب به خدمت سربازی درآمدند. درحالیکه اوکراین با کمبود نیروی انسانی دست و پنجه نرم میکند تا جایی که «افسران استخدام» متهم به بازداشت مشکوک مردان جوان در خیابانها میشوند، به نظر نمیرسد روسیه فعلا با این مشکل مواجه باشد. در ماه مارس، پوتین در جلسهای ادعا کرد که روسیه با نرخی دوبرابر اوکراین، سربازان جدید استخدام میکند. مقامات اوکراینی در ماه آوریل اعلام کردند که ارتش روسیه قصد دارد امسال ۱۵۰هزار سرباز به قوای خود در اوکراین اضافه کند. اوایل این ماه، «وادیم اسکیبیتسکی»، معاون رئیس اطلاعات نظامی اوکراین اظهار کرد که «برنامههای استخدام فدراسیون روسیه حداقل ۱۰۵ تا ۱۱۰ درصد در هر ماه اجرا میشود» و این امر، روسیه را در مسیر مناسبی برای تکمیل سهمیههای خود تا پایان سال قرار میدهد.
وزارت دفاع بریتانیا میگوید بیش از یکمیلیون سرباز روسی در زمان جنگ کشته یا زخمی شدهاند؛ آماری که با توجه به مخفی نگه داشتن این آمار توسط روسیه، تایید مستقل آن غیرممکن است، اما با سایر تخمینهای آژانسهای اطلاعاتی و اندیشکدههای غربی مطابقت دارد. اما به گفته «اولگ ایگناتوف» تحلیلگر ارشد روسیه در گروه بحران، یکی از دلایل افزایش تعداد نیروهای روسیه این است که اکنون تلفات کمتری متحمل میشود. او به الجزیره گفت: «این با تغییر تاکتیکها توضیح داده میشود.» او با اشاره به ضدحمله اوکراین در غرب روسیه افزود: «روسیه تقریبا استفاده از تجهیزات سنگین در میدان نبرد را متوقف کرده؛ زیرا در برابر پهپادها بسیار آسیبپذیر است. آخرین باری که روسیه از تجهیزات سنگین در مقیاس بزرگ استفاده کرد، در طول عملیات کورسک در زمستان بود.» ایگناتوف افزود:«روسیه مدتهاست که با گروههای بزرگی از سربازان حمله نکرده است. روسیه از گروههای کوچک، گاهی یک یا دو نفر، برای نفوذ تدریجی به مواضع ارتش اوکراین تحت پوشش پهپادها و توپخانه استفاده میکند. این امر تلفات را کاهش میدهد.»
عوامل دیگری نیز در این امر نقش دارند. در سال اول جنگ، هزاران مرد جوان واجد شرایط خدمت سربازی به کشورهای همسایه مانند گرجستان و مغولستان گریختند. پلیس در متروها گشتزنی میکرد و به اقامتگاههای مهاجران حمله میکرد تا افراد بالقوه مشمول خدمت را جمعآوری کند. این ترس از تحت فشار قرار گرفتن اکنون تا حد زیادی از بین رفته است. یک وکیل حقوق بشر از گروه «درخواست برای وجدان»، گروهی که به افراد واجد شرایط برای اجتناب از خدمت سربازی کمک میکند، گفت: «در واقع، از اول نوامبر ۲۰۲۲، هیچ فراخوانی برای بسیج وجود ندارد.» این وکیل میافزاید: «در عین حال، دوره بسیج ادامه دارد و لغو نشده است؛ یعنی کسانی که بسیج شدهاند و در حال خدمت هستند، نمیتوانند تا پایان بسیج از خدمت خارج شوند. از سال ۲۰۲۲، به جای بسیج اجباری، به مناطق، وظیفه استخدام سربازان قراردادی واگذار شده است. فقط کسانی که تحت قرارداد استخدام میشوند، میتوانند... در جنگ شرکت کنند.»
این وکیل افزود که این سردرگمی توسط استخدامکنندگان بیوجدان مورد سوءاستفاده قرار میگیرد و به افراد مورد نظر خود میگویند که از آنجا که خدمت اجباری هنوز برقرار است، آنها موظف به امضای قرارداد هستند. مواردی وجود داشته که سربازان وظیفه از طرف آنها قرارداد امضا کردهاند که در روسیه غیرقانونی است. برخی دیگر جذب حقوقهای سخاوتمندانه میشوند. سال گذشته، پوتین فرمانی را امضا کرد که به سربازان قراردادی جدید، پاداش خوشامدگویی ۴۰۰ هزار روبلی (تقریبا ۴۹۷۰ دلار) از دولت فدرال ارائه میداد. مقامات محلی تشویق شدند که حداقل این مبلغ را دوبرابر کنند، به علاوه حداقل حقوق ماهانه ۲۰۴ هزار روبلی (۲۵۰۰ دلار) و مزایای اضافی مانند کمک به وام را نیز فراهم کنند. برای کسانی که بدشانس هستند یا از مناطق روستایی فقیرتر و توسعهنیافته میآیند، این پیشنهادها جذاب است.
این وکیل که نخواست نامش فاش شود، ادامه داد: «به هر حال، آسیبپذیرترین افراد در برابر استخدام قراردادی، افرادی هستند که از فقر رنج میبرند و همچنین کسانی که مورد توجه پلیس قرار گرفتهاند؛ بهعنوان مثال، کسانی که... بهدلیل سرقتهای کوچک و سایر جرایم دستگیر میشوند. همچنین مهاجران کاری، شهروندان خارجی یا شهروندان جدید در برابر استخدام و اجبار به خدمت تحت قرارداد آسیبپذیر هستند. واضح است که هرچه مناطق فقیرتر و از نظر اقتصادی در رکود باشند، بیشتر از استخدام رنج میبرند.»
بخش قابلتوجهی از نیروهای خط مقدم روسیه برای چیزی حتی جذابتر از پول میجنگند: آزادی. در طول جنگ، زندانیان، از سلولهای خود آزاد شدهاند، به آنها تفنگ داده شده و برای جنگ در اوکراین فرستاده شدهاند. به آنها که بهعنوان نیروهای یکبار مصرف دیده میشدند، دستور داده شد تا در حملات موج انسانی در نبردها، مانند نبرد شدید در باخموت در اواسط سال۲۰۲۳ که نیروهای روسی به جنایات جنگی متهم شدند، به مواضع اوکراینیها حمله کنند. اگر زنده میماندند، بهعنوان مردان آزاد به روسیه بازمیگشتند و بهعنوان قهرمانانی شایسته رستگاری پذیرفته میشدند.
اما توانبخشی همیشه موفقیتآمیز نیست: تکرار جرم مشکلی در بین کهنهسربازان است که با این واقعیت که اگر دوباره دستگیر شوند، میتوانند به سادگی دوباره به خدمت سربازی بروند، جسورتر میشوند. سال گذشته، دولت این طرح را گسترش داد تا شامل کسانی شود که در انتظار محاکمه یا صرفا تحت تحقیقات هستند. «ایوان چویلیاف»، سخنگوی سازمان «با جنگل برو» که به سربازان کمک میکند تا از بسیج شدن اجتناب کنند، تخمین زد: «بهطور متوسط، حدودا هفتهای یکبار، ۵۰نفر از زندانها خارج میشوند. بنابراین میتوانید مقیاس خروج زندانیان را تصور کنید.» مراکز اصلاح و تربیت در سراسر کشور اکنون در حال تعطیلی هستند.
اما این تاکتیکها همیشه ضروری نیستند. یک نظرسنجی در اوایل امسال توسط موسسه نظرسنجی مستقل لوادا نشان داد که ۷۵درصد از مردم روسیه از جنگ حمایت میکنند. سربازانی مانند چینین بهدلیل میهنپرستی جذب میشوند. او گفت: «اولین و مهمترین چیز عشق به سرزمین مادری است. هر چیز دیگری در درجه دوم اهمیت قرار دارد.» «تمام کسانی که با آنها خدمت کردم، به معنای واقعی کلمه روسهای واقعی بودند؛ زیرا آنها با ندای قلبشان به جنگ رفتند. من بهخصوص برادر بوریاتیام را در جنگ به یاد دارم - برای من، او نمونهای از برادری و وفاداری واقعی است.»