تنش‌های ژئوپلیتیک، جنگ تجاری و نااطمینانیها به روند نزولی در بازار کامودیتیها منجر شد
سقوط کالاها در سایه بی‌ثباتی
در آخرین هفته ماه اوت، تعرفه‌های دونالد ترامپ رئیس‌جمهور ایالات متحده آمریکا، تداوم تنش‌های نظامی بین روسیه و اوکراین و سیاست‌های اقتصادی فدرال رزرو آمریکا همچنان مهم‌ترین عوامل تاثیرگذار بر بازار کامودیتی‌های حیاتی جهان هستند.
در روز چهارشنبه تمام کالاهای بورسی مهم جهان نزولی بودند. مذاکرات تجاری هند و آمریکا به نتیجه نرسیدند و سرمایه‌گذاران خود را برای تعرفه‌های جدید و سنگین آمریکا بر هند، سومین واردکننده بزرگ نفت خام جهان، آماده می‌کنند. آمریکا قصد دارد عوارض برخی کالاهای هندی را به دلیل تجارت نفتی این کشور با روسیه به ۵۰ درصد افزایش دهد.
از سویی دیگر آخرین تحولات بین روسیه و اوکراین نیز بر آشفتگی بازارها دامن می‌زند؛ چرا که دو کشور اخیرا حملات به زیرساخت‌های انرژی یکدیگر را تشدید کرده‌اند و این مساله می‌تواند تاثیرات عمیقی بر طیف وسیعی از کالاهای بورسی از جمله در بازار انرژی، فلزات صنعتی و فلزات گران‌بها بگذارد. همچنین ترامپ پس از تلاش برای برکناری فرماندار لیزا کوک به دلیل ادعای سوءرفتار، از یک مبارزه حقوقی خبر داد.
این اقدام نگرانی‌ها درباره خودمختاری فدرال‌رزرو و قرار گرفتن آن در معرض فشار سیاسی را تشدید کرد. تحلیلگران هشدار دادند که برکناری او می‌تواند تسریع در کاهش نرخ بهره را به دنبال داشته باشد که با فشار ترامپ برای سیاست پولی آزادتر هم‌راستا است. اکنون پیش‌بینی می‌شود که با احتمال ۸۰ درصد در سپتامبر کاهش یک‌چهارم درصدی نرخ بهره در ایالات متحده را شاهد باشیم.
تعادل نسبی در بازار نفت
در روز چهارشنبه قیمت هر بشکه نفت خام برنت پس از کاهش بیش از ۲ درصدی در روز معاملاتی گذشته، حول ۶۷ دلار در نوسان بود. پالایشگاه‌های هندی پس از کاهش موقت واردات نفت از روسیه به دلیل تعرفه‌های آمریکا و تحریم‌های اتحادیه اروپا، خریدها را برای سپتامبر و اکتبر از سر گرفته‌اند و اکنون بازارها در حال ارزیابی اثرات بالقوه بر تقاضا هستند. در همین حال، داده‌های موسسه نفت آمریکا (API) نشان داد که موجودی نفت خام آمریکا هفته گذشته نزدیک به ۱میلیون بشکه کاهش یافته است، که کمتر از پیش‌بینی‌های ۱.۷میلیون بشکه‌ای بود. قیمت هر بشکه نفت خام برنت در ماه گذشته ۳.۱ درصد و در یک سال گذشته ۱۳.۴۲ درصد کاهش یافته است.
این کاهش تا حدی به دلیل نااطمینانی موجود در بازار ناشی از تعرفه‌های آمریکا بر هند و ادامه تنش‌های ژئوپلیتیک بین روسیه و اوکراین است. از سرگیری خرید نفت روسیه توسط هند (۱.۴ تا ۱.۶میلیون بشکه در روز برای بارگیری در اکتبر و بعد از آن) نشان می‌دهد که تعرفه‌های آمریکا با توجه به وابستگی این کشور به نفت ارزان روسیه برای امنیت انرژی، تاثیر محدودی بر تصمیمات خرید هند داشته است. با این حال، کاهش کمتر از انتظار موجودی نفت خام آمریکا می‌تواند نشانه‌ای از تقاضای ضعیف‌تر یا عرضه پایدار باشد که همراه با نگرانی‌ها درباره رشد اقتصادی ناشی از تعرفه‌ها، فشار نزولی بر قیمت‌ها وارد می‌کند.
تشدید حملات به زیرساخت‌های انرژی روسیه و اوکراین نیز خطر اختلال در عرضه را افزایش داده و می‌تواند از کاهش بیشتر قیمت‌ها جلوگیری کند. با این حال، آرامش نسبی بازار نشان‌دهنده تعادل بین عوامل صعودی (مانند اختلالات احتمالی عرضه) و نزولی (مانند نگرانی‌های تقاضا و تعرفه‌ها) است.
عقب‌نشینی موقت طلا
در روز چهارشنبه قیمت طلا نسبت به روز معاملاتی گذشته حدود یک درصد کاهش یافت و هر انس آن تا ساعت ۱۵ به وقت تهران ۳ هزار و ۳۷۷ دلار بود. طلا در یک ماه گذشته ۱.۸۷ درصد و در یک سال گذشته نزدیک ۳۵ درصد رشد کرده است. این فلز گران‌بها پس از اوج‌گیری خود در ماه‌های گذشته و رسیدن به حدود ۳ هزار و ۵۰۰ دلار، پس از کاهش عدم قطعیت‌ها که ناشی از معافیت طلا از تعرفه‌ها بود، در هفته جاری مجددا به دلیل نگرانی‌ها درباره استقلال فدرال‌رزرو و احتمال کاهش نرخ بهره روندی صعودی گرفته بود.
اکنون طلا علی‌رغم عقب‌نشینی موقت، با توجه به شکست احتمالی مذاکرات تجاری آمریکا با هند و اعمال تعرفه‌های ۵۰ درصدی بر واردات ایالات متحده از این کشور، تشدید تنش‌های تجاری آمریکا با چین و ریسک‌های ژئوپلیتیک موجود همچنان شانس این را دارد که به‌عنوان یک دارایی امن با افزایش تقاضا و افزایش قیمت مواجه شود. کاهش اخیر قیمت طلا ممکن است نشان‌دهنده سودگیری موقت یا انتظار برای داده‌های تورمی جدید آمریکا باشد که می‌تواند بر تصمیمات فدرال‌رزرو تاثیر بگذارد. اگر داده‌های تورمی بالاتر از انتظار باشند، ممکن است فدرال‌رزرو کاهش نرخ بهره را به تعویق بیندازد که منجر به فشار نزولی بر طلا می‌شود. در مقابل، ادامه بی‌ثباتی ژئوپلیتیک و سیاسی موجود احتمالا از روند صعودی بلندمدت طلا حمایت خواهد کرد.
قیمت هر انس نقره نیز در معاملات روز چهارشنبه بالای ۳۸.۵ دلار باقی ماند. علاوه بر ریسک‌های موجود در رابطه با به خطر افتادن استقلال فدرال‌رزرو و کاهش نرخ بهره، داده‌های منتشر شده در رابطه با حجم صادرات سلول‌های خورشیدی چین، انتظاراتی را در جهت افزایش تقاضای صنعتی نقره شکل داد و به تثبیت قیمت نقره در نزدیکی بالاترین سطح یک‌ماهه خود کمک کرد.
این فلز یک جزء کلیدی در تولید پنل‌های فتوولتائیک است و ارقام اخیر نشان داد که صادرات سلول‌های خورشیدی چین در نیمه اول سال بیش از ۷۰ درصد افزایش یافته است. این افزایش پس از نصب بیش از ۹۳ گیگاوات ظرفیت خورشیدی توسط چین در ماه مه رخ داد که رکوردی بی‌سابقه است و افزایش ۳۰۰ درصدی نسبت به سال گذشته را نشان می‌دهد. نصب ۹۳ گیگاوات ظرفیت خورشیدی در چین در ماه می، پیش از تغییرات سیاستی که می‌تواند رشد آتی را محدود کند، نشان‌دهنده تقاضای بالا برای نقره در کوتاه‌مدت است.
شواهد نشان می‌دهد که با وجود این که عواملی مانند کاهش تقاضای جهانی به دلیل تعرفه‌ها یا سیاست‌های جدید چین که نصب پنل‌های خورشیدی را محدود می‌کند به قیمت‌ها فشار نزولی وارد می‌کند، اما پیش‌بینی‌ها مانند هدف ۴۵ دلاری برای نقره در سال ۲۰۲۵ توسط برخی تحلیلگران، نشان‌دهنده خوش‌بینی بلندمدت به دلیل ترکیبی از افزایش تقاضای صنعتی و تقاضای سرمایه‌گذاری به‌عنوان دارایی امن است.
تداوم نوسانات در بازار مس
در معاملات روز چهارشنبه قیمت هر پوند مس در معاملات آتی بورس کومکس آمریکا در حدود ۴.۴۵ دلار تثبیت شد. این قیمت نشان‌دهنده افزایش ۵ درصدی قیمت مس از ابتدای ماه اوت سال جاری است. پیشنهاد سازمان زمین‌شناسی آمریکا مبنی بر افزودن مس به فهرست مواد معدنی حیاتی می‌تواند عرضه بلندمدت را تقویت کند، چرا که مشوق‌های مالی و فرآیندهای ساده‌تر مجوزدهی می‌توانند سرمایه‌گذاری در پروژه‌های معدنی داخلی را افزایش دهند.
کاهش نرخ بهره نیز از افزایش قیمت مس حمایت می‌کند، اما عواملی مانند ریسک‌های عرضه ناشی از موانع قانونی و اختلالات ژئوپلیتیک به این فلز فشار نزولی وارد می‌کنند. در مجموع پیش‌بینی‌ها نشان‌دهنده خوش‌بینی بلندمدت به دلیل کسری عرضه و تقاضای رو به رشد نقره در صنایع مربوط به انرژی‌های تجدیدپذیر است، اما موانع کوتاه‌مدت ممکن است نوسانات را حفظ کند.
