شماره روزنامه ۶۳۷۲
|

راهکارهای نهادی درباره اقتصادهای با نااطمینانی بالا چیست؟

دنیای اقتصاد - کیوان حسین‌وند : اقتصاد سیاسی معاصر کشورها، بیش از هر زمان دیگری، در کشاکش میان نااطمینانی عمیق و تعارضات نهادی ریشه‌دار گرفتار شده است.

چگونه انحصار در بازار کار به تضعیف سرمایه‌ انسانی منجر می‌شود؟

دنیای اقتصاد - فربد بهروز : در دهه‌های اخیر، یکی از پدیده‌های مورد بحث در اقتصاد کار، افزایش قدرت انحصاری کارفرمایان در بازارهای محلی بوده است. این پدیده که اقتصاددانان آن را «مونوپسونی» یا انحصار در خرید می‌خوانند، وضعیتی را توصیف می‌کند که در آن، یک یا چند کارفرمای بزرگ بر بازار کار یک منطقه…

اخبار اندیشه

    یکشنبه، ۳۱ فروردین ۱۴۰۴
  • ویتنام چگونه به باشگاه صنعتی‌‌‌‌‌ها پیوست؟

    روزنامه شماره ۶۲۶۸

    اقتصاد سیاسی توسعه رانت‌‌‌‌‌جویانه

    رانت و رانت‌‌‌‌‌جویی به‌درستی امری مذموم و نامولد تلقی می‌شود. ادبیات اقتصاد توسعه عموما رانت‌‌‌‌‌جویی را فعالیتی نامولد و بعضا مخرب معرفی می‌کند که به مخدوش‌شدن انگیزه‌‌‌‌‌ها، تخصیص نادرست منابع و تامین منافع گروه‌های خاص به قیمت زیان عامه مردم منجر می‌شود، بااین‌حال کریستین نگوک نگو، استاد اقتصاددانشگاه باکنل، در کتابی درباره اقتصاد سیاسی صنعتی‌‌‌‌‌سازی ویتنام توضیح می‌دهد که در غیاب بهینه اول، شیوه‌‌‌‌‌های خاصی از رانت‌‌‌‌‌جویی می‌تواند به‌عنوان بهینه دوم دستیابی به توسعه مورد‌توجه قرار بگیرد.
    شنبه، ۳۰ فروردین ۱۴۰۴
  • کسری تجاری آمریکا چگونه می‌تواند مشکل‌ساز شود؟

    روزنامه شماره ۶۲۶۷

    مصرف‌ به جای سرمایه‌گذاری؛ مساله نامربوط به تعرفه‌ها

    من تا به حال زیاد درباره‌ تعرفه‌ها ننوشته‌ام؛ چون بسیاری از اقتصاددانان این کار را به‌خوبی انجام داده‌اند. مساله تعرفه‌ها در ظاهر ساده‌ است: پاسخ درست، تجارت آزاد یک‌جانبه است. اما در واقعیت پیچیده‌ است: بخش دشوار، توضیح این است که چرا انبوهی از ایرادات واردشده به تجارت آزاد نادرست هستند.
    جمعه، ۲۹ فروردین ۱۴۰۴
  • دنیای اقتصاد بررسی کرد؛

    چرا نوسان قیمت نفت را نمی‌توان پیش بینی کرد؟

    دنیای اقتصاد: اگرچه درک ما از نوسانات تاریخی قیمت نفت بسیار بهبود یافته است، اما قیمت نفت همچنان اقتصاددانان، سیاستگذاران، مصرف‌کنندگان و فعالان بازار مالی را شگفت‌زده می‌کند.
    پنجشنبه، ۲۸ فروردین ۱۴۰۴
  • چه عواملی شوک‌های قیمتی نفت را توضیح می‌دهد؟

    روزنامه شماره ۶۲۶۶

    ریشه‌یابی بحران‌های نفتی

    در شماره پیشین با عنوان «ریشه‌یابی بحران‌های نفتی» اشاره شد که بحران نفتی۱۹۷۳ با آزادسازی قیمت نفت و افزایش چهاربرابری آن در سه‌ماه، بازار نفت را متحول کرد و به کمبود بنزین و صف‌های طولانی در پمپ‌بنزین‌ها منجر شد.
    سه‌شنبه، ۲۶ فروردین ۱۴۰۴
  • چرا مخالفان اردوغان به خیابان ها ریختند؟

    از زمانی که حزب عدالت و توسعه به رهبری اردوغان در سال ۲۰۰۳ به قدرت رسیده، دموکراسی در ترکیه تضعیف شده است. اردوغان با استفاده از دستگاه قضایی سیاسی‌شده و رسانه‌های همسو، مخالفان خود را سرکوب کرده است.
  • زورآزمایی اردوغان و مخالفان بر سر دموکراسی به خیابان‌ها کشیده شده‌ است؛

    روزنامه شماره ۶۲۶۴

    ترکیه در مسیر استبداد؟

    اکرم امام‌‌‌‌اوغلو، شهردار استانبول، درست همان روزی که انتظار می‌رفت در انتخابات مقدماتی حزبش برای تعیین نامزد ریاست‌‌‌‌جمهوری پیروز شود، به‌همراه مشاوران کلیدی و دو شهردار منطقه از حزب اصلی اپوزیسیون، «حزب جمهوری‌خواه خلق» (CHP)، به اتهام فساد، بازداشت شد.
  • کتاب جدید استیگلیتز بررسی شد

    روزنامه شماره ۶۲۶۴

    آدرس غلط راه آزادی

    انتشار کتاب جدید جوزف استیگلیتز با عنوان «راه آزادی؛ اقتصاد و جامعه خوب» واکنش‌های زیادی را دربر داشته‌است. ورنون اسمیت، در یادداشتی به مرور کتاب جدید استیگلیتز پرداخته است. مواجهه اسمیت با این اثر انتقادی بوده و نقطه عزیمت استیگلیتز را نامناسب معرفی می‌کند. اسمیت و استیگلیتز هر دو برنده جایزه نوبل اقتصاد بوده‌اند.
    یکشنبه، ۲۴ فروردین ۱۴۰۴
  • اقتصادها چگونه می‌توانند از ظرفیت خود عقب‌تر بمانند؟

    روزنامه شماره ۶۲۶۲

    انواع ناکارآمدی

    بهره‏‏‏‌وری نه‌تنها در بین کشورها تفاوت چشمگیری دارد، بلکه در طول زمان در یک کشور نیز تغییر می‌کند. یک فرض طبیعی این است که بیشتر رشد بهره‌وری که اتفاق می‌افتد نتیجه تغییرات در فناوری است. این فرض به‌ویژه برای پیشرفته‌ترین و ثروتمندترین کشورها منطقی به‌نظر می‌رسد. اغلب ما حتی می‌توانیم یک پیشرفت تکنولوژیک خاص(برای مثال، موتور بخار یا برق شبکه) را با دوره خاصی از رشد بهره‏‏‏‌وری مرتبط کنیم، با این‌حال وقتی به تفاوت‏‏‏‌های بهره‏‏‏‌وری بین کشورها نگاه می‌کنیم، تصویر پیچیده‏‏‏‌تر می‌شود. بهره‌وری در کشورهای فقیر بسیار کمتر از کشورهای ثروتمند است، اما واضح نیست که دلیل آن شکاف در فناوری باشد. مهم‌ترین شواهد در مقابل مقصر دانستن شکاف در بهره‏‏‏‌وری در عقب‌ماندگی تکنولوژی این است که بسیاری از پیشرفته‏‏‏‌ترین فناوری‌ها در کشورهای فقیر نیز استفاده می‌شوند. یک مثال خوب، تلفن‌های‌همراه است که تنها در دهه‌۱۹۹۰ در کشورهای توسعه‌یافته رواج یافت و در حال‌حاضر به فقیرترین مناطق آفریقا نیز گسترش یافته‌است.
    شنبه، ۲۳ فروردین ۱۴۰۴
  • بحران تعرفه ها و آینده اقتصاد آمریکا؛

    سیاست های تعرفه ای ترامپ؛ موافقان و مخالفان چه کسانی هستند؟

    دنیای اقتصاد: موضع‌گیری‌های دولت درباره خطر رکود ناشی از تعرفه‌ها هر ساعت تغییر می‌کند؛ از انکار تهدید اقتصادی گرفته تا القای اینکه یک «بازتنظیم» عمدی در نظام تجاری جهانی در حال وقوع است. این بی‌ثباتی در سیاست‌ها و پیام‌ها شباهت چندانی به تعرفه‌های فولادی دوره اول ریاست‌جمهوری ترامپ ندارد.
  • سیاست‌های حمایت‌گرایانه‌ ترامپ بی‌ثبات، فاقد تعریف مشخص و آشفته‌اند

    روزنامه شماره ۶۲۶۱

    مهملات «مردان تعرفه‌»

    ترامپ در حالی جنگ تعرفه‌ای با چین را آغاز کرده است که در سیاست‌های او نوعی عدم انسجام به چشم می‌‌خورد. پنج گروه متفاوت از مشاوران ترامپ حامی تعرفه‌ها هستند که هر یک اهداف جداگانه‌ و متعارضی را دنبال می‌کنند و همین موضوع دستور کار دولت آمریکا را بی‌ثبات ساخته است.
    جمعه، ۲۲ فروردین ۱۴۰۴
  • دنیای اقتصاد بررسی کرد؛

    دلار به‌عنوان ارز ذخیره جهانی؛ امتیاز یا وبال گردن؟

    دنیای اقتصاد: اخیرا برخی این ادعا را مطرح کرده‌اند که وضعیت ذخیره‌ای دلار -که زمانی «امتیاز عظیم» تلقی می‌شد- اکنون به باری زیان‌بار برای اقتصاد آمریکا تبدیل شده است. اما آیا این ادعا درست است؟
    پنجشنبه، ۲۱ فروردین ۱۴۰۴
  • یک اقتصاددان به انتقادات علیه یک زیرشاخه از علم اقتصاد پاسخ داد

    روزنامه شماره ۶۲۶۰

    در دفاع از نظریه اقتصاد کلان*

    برایان کاپلان، فارغ‌التحصیل دکترای اقتصاد از دانشگاه پرینستون و عضو هیات علمی دانشگاه جورج میسون آمریکا، در این یادداشت مروری بر نظریات جدید اقتصاد کلان ارائه و انتقاداتی را در رابطه با ادعای برخی روزنامه‌نگاران اقتصادی در رابطه با شکست اقتصاد کلان مطرح می‌کند.
  • ادعای سوءاستفاده از آمریکا در ساختار فعلی تجارت جهانی مورد بررسی قرار گرفت

    روزنامه شماره ۶۲۶۰

    قربانی تجارت یا قدرت صنعتی؟

    در برخی محافل این دیدگاه رایج شده که تجارت جهانی -یا در نسخه‌ای «پیشرفته‌تر»، جایگاه دلار به‌عنوان ارز ذخیره جهانی- بخش تولید صنعتی ایالات متحده را تضعیف کرده است. اما شواهد کمی در تایید این ادعا وجود دارد.
    سه‌شنبه، ۱۹ فروردین ۱۴۰۴
  • دنیای اقتصاد گزارش می‌دهد؛

    جنگ جهانی دوم چگونه منجی اقتصاد آمریکا شد؟

    حضور گسترده زنان آمریکایی در بازار کار و پذیرش رنگین‌‌‌‌‌پوستان در این بازار، دو ثمره اقتصادی ورود آمریکا به جنگ بود که در سال‌های بعدی به رشد اقتصادی این کشور و بهره‌‌‌‌‌وری عوامل تولید نفع رساند.
  • آیا درگیری‌های نظامی به پیشرفت تکنولوژی کمک می‌کند؟

    روزنامه شماره ۶۲۵۸

    جنگ، دولت و رشد فناوری؛ از افسانه تا واقعیت

    در میان عوام و خواص باوری وجود دارد که اگرچه جنگ پدیده‏‏‏‏‌ای مخرب و مذموم است، اما سرمایه‌گذاری‌های متمرکز دولتی و بسیج منابع علمی منجر به خلق فناوری‌های جدیدی می‌شود که امکان رشد اقتصاد را فراهم می‌آورد. بر این اساس گویی وجود فناوری‌هایی که رفاه امروز را رقم می‌زنند، مدیون آثار ناخواسته سرمایه‌گذاری دولت‌ها بر روی تحقیق و توسعه صنایع نظامی است، با این‌حال یک پژوهش درباره اثر جنگ‏‏‏‏‌جهانی دوم بر بهره‏‏‏‏‌وری و تکنولوژی نشان می‌دهد؛ برخلاف باور فوق، جنگ روند توسعه فناوری و بهره‏‏‏‏‌وری عوامل تولید را مختل می‌کند. در عوض محل بهره‌مند‌شدن اقتصاد ایالات‌متحده از جنگ، فراهم‌شدن حضور گسترده زنان و رنگین‏‏‏‏‌پوستان در بازار کار این کشور بود که به رونق اقتصادی پساجنگ کمک شایانی کرد.
    یکشنبه، ۱۷ فروردین ۱۴۰۴
  • چالش‌های معرفتی پوپولیسم؛

    پوپولیسم نمی‌تواند اراده واقعی مردم را شناسایی کند

    دنیای اقتصاد: پوپولیسم یکی از مهم‌ترین پدیده‌‌‌‌‌های سیاسی زمان ماست، با این‌حال هنوز به‌‌‌‌‌درستی درک نشده‌است. در هسته‌‌‌‌‌ خود، پوپولیسم بر این باور استوار است که توده‌‌‌‌‌ها در میدان مبارزه‌‌‌‌‌ با نخبگان فاسدی قرار دارند که نظام سیاسی و اقتصادی را به نفع خود مهندسی کرده‌اند.
  • چرایی عدم‌توفیق پوپولیسم مورد بررسی قرار گرفت؛

    روزنامه شماره ۶۲۵۶

    راز شکست پوپولیست‌ها

    درحالی‌که پوپولیست‌ها با وعده مبارزه با نخبگان حاکم و بازگرداندن قدرت به مردم بر سر کار می‌آیند، چالش‌های معرفتی و انگیزشی این سیاستمداران موجب می‌شود، فعالیت آنها در نهایت به تشدید امتیازات ویژه گروه‌های حاکم و توجیه تمرکز بیش‌ از پیش قدرت اجرایی دولت منتهی ‌شود.
  • اقتصادها چگونه می‌توانند از ظرفیت خود عقب‌تر بمانند؟ (قسمت اول)

    روزنامه شماره ۶۲۵۶

    انواع ناکارآمدی

    مشاهده اقتصادهای توسعه‌یافته و غیر‌آن، نشان می‌دهد؛ ناکارآمدی‌های بزرگ در بیشتر اقتصادها به‌طور واقعی وجود دارد. اگر یک نظریه کامل درباره ناکارآمدی داشته باشیم که دلیل بروز آن، اینکه کجا شدیدتر است و... را پوشش دهد، بررسی آن چه بسا آسان‌تر شود، اگرچه چنین نظریه‌ای هنوز وجود ندارد، اما می‌توانیم در مورد انواع ناکارآمدی توضیحاتی را ارائه دهیم.
    شنبه، ۱۶ فروردین ۱۴۰۴
  • یک مورخ اقتصادی در گفت‌وگویی بررسی کرد؛

    روزنامه شماره ۶۲۵۵

    تعرفه‌های ترامپ چه به ارمغان می‌آورد؟

    فیل مگنس اقتصاددان و مورخ اقتصادی با حضور در یک پادکست به بررسی ابعاد مختلف تعرفه‌های مورد نظر دولت ترامپ پرداخت. این اقتصاددان علاوه بر بررسی خاستگاه تاریخی ایده‌های ترامپ، سیاست‌های مشابه در تاریخ این کشور را بررسی کرده و به این سوال پاسخ می‌دهد که می‌توان از نتایج این سیاست‌ها دفاع کرد؟ دو روز قبل ترامپ لیست بزرگی از تعرفه‌های جدید را به نمایش درآورد که به شکلی تلافی‌جویانه علیه سایر کشورهای جهان اعمال می‌شود. این اقدام ترامپ اگرچه دقیقا قابل پیش‌بینی نبود، اما از ماه‌ها قبل درباره آن گمانه‌زنی‌هایی وجود داشت. بر همین اساس، هفته گذشته فیل مگنس، اقتصاددان و مورخ اقتصادی، با حضور در یک پادکست به سوالات مجری برنامه درباره اقتصاد ترامپی یا به اصطلاح «ترامپونومیکس» توضیحاتی را ارائه کرد. این پرسش و پاسخ زمانی اهمیت می‌یابد که بدانیم رساله دکترای مگنس درباره تاریخچه تعرفه‌ها در ایالات متحده بوده است. به‌طور دقیق‌تر این برنامه به دنبال این سوال است که این‌گونه اقدامات بخشی از آنچه اسکات بسنت، وزیر خزانه‌داری آمریکا، «بازآرایی اقتصادی جهانی» می‌نامد است یا اقدامی مغشوش با اهداف سیاستی مبهم به حساب می‌آید.
    دوشنبه، ۱۱ فروردین ۱۴۰۴
  • روزی روزگاری شوروی

    از اعتصاب طولانی تا مزرعه اشتراکی

    دنیای اقتصاد: در شورویِ و هنگام استیلای کمونیسم حکایت‌های طنزآمیزی از زندگی مردم و دستاوردهای حزب کمونیست دهان‌به‌دهان می‌چرخید.
    یکشنبه، ۱۰ فروردین ۱۴۰۴
  • روزی روزگاری شوروی؛

    اعتراف‌گیری از مومیایی

    دنیای اقتصاد: در شورویِ و هنگام استیلای کمونیسم حکایت‌های طنزآمیزی از زندگی مردم و دستاوردهای حزب کمونیست دهان‌به‌دهان می‌چرخید.
    شنبه، ۰۹ فروردین ۱۴۰۴
  • روزی روزگاری شوروی؛

    فقط پنج سال حکم برای هیچی!

    دنیای اقتصاد: در روزگاری که یک جمله ساده می‌توانست سرنوشت کسی را تغییر دهد، شوخ‌طبعی هم مرزی باریک با خطر داشت.
    چهارشنبه، ۰۶ فروردین ۱۴۰۴
  • روزی روزگاری شوروی؛

    وقتی هر جمله‌ای حکم زندان داشت

    دنیای اقتصاد: در شوروی، گاهی حتی یک جمله می‌توانست سرنوشت فرد را رقم بزند. از پاسخ ساده یک دانش‌آموز تا قصه‌گویی یک نویسنده، همه چیز می‌توانست دلیلی برای محکومیت باشد. روایت‌هایی که نشان می‌دهند چگونه فضای سرکوب، طنز تلخی را در میان مردم شکل داده بود—طنزی که خود بازتابی از واقعیت تلخ زندگی در آن دوران بود.
    دوشنبه، ۰۴ فروردین ۱۴۰۴
  • روزی روزگاری شوروی؛

    روایتی تلخ و طنزآمیز از روزهای اتحاد جماهیر شوروی

    دنیای اقتصاد: زندگی در دوران شوروی پر از تناقض‌های تلخ و داستان‌هایی بود که در میان وحشت و طنز در نوسان بودند. از شب‌هایی که درِ خانه‌ها با دلهره کوبیده می‌شد، تا صف‌های طولانی برای خرید گوشت و ورزشکاری که در پاسخ به خبرنگاران از خاطرات ایدئولوژیک خود گفت. این روایت‌ها تصویری از روزگاری می‌سازند که در آن، طنز سیاه گاهی، تنها راه کنار آمدن با واقعیت بود.
    شنبه، ۰۲ فروردین ۱۴۰۴
  • روزی روزگاری شوروی؛

    وقتی حقیقت را نمی‌توان گفت…

    دنیای اقتصاد: جان با جوهر سیاه نوشت که همه چیز عالی است، اما تنها یک چیز در شوروی پیدا نمی‌شود: جوهر قرمز!
    جمعه، ۰۱ فروردین ۱۴۰۴
  • روزی روزگاری شوروی؛

    طنز تلخ در صفوف سوسیالیسم

    زندگی در نظام‌های تمامیت‌خواه، گاهی به چنان پوچی و تناقضی می‌رسد که تنها راه مواجهه با آن، طنز است. از پیرمردی که بابت کودکی نداشته‌اش از استالین تشکر می‌کند تا زنی که سال‌هاست دستمال‌هایش را به خشکشویی می‌سپارد و مردی که خیانت را به بهای یک شانه تخم‌مرغ نادیده می‌گیرد.
    پنجشنبه، ۳۰ اسفند ۱۴۰۴
  • «روزی روزگاری در شوروی...»؛

    وقتی رؤیاهای سوسیالیستی به کمدی تبدیل می‌شوند

    وعده‌های بزرگ، واقعیت‌های تلخ! از آپارتمان و هواپیمای شخصی تا ساعت‌هایی که برای کار کردن به چمدانی از باتری نیاز دارند—طنز تلخ زندگی در شوروی را ببینید، جایی که حتی «شکر خدا» گفتن هم می‌توانست خطرناک باشد.
    چهارشنبه، ۲۹ اسفند ۱۴۰۴
  • «روزی روزگاری در شوروی...»؛

    شوخی‌هایی که بوی واقعیت می‌دهند

    دنیای اقتصاد: در دل حکومت‌های ایدئولوژیک، طنز گاهی از هزاران تحلیل سیاسی نافذتر است. این سه حکایت کوتاه از شوروی سابق، بیشتر از آنکه لطیفه باشند، تصویری تلخ اما واقعی از سرکوب، بوروکراسی خشک و تناقض‌های ایدئولوژیک را روایت می‌کنند.