دموکراسی

رهبر چین، شی جین پینگ، حدود یک‌دهه پیش ابتکار «کمربند و جاده» را برای استفاده از ظرفیت اقتصادی کشور، گسترش قدرت ژئوپلیتیک خود و مقابله با نفوذ ایالات‌‌‌متحده و دیگر دموکراسی‌‌‌های صنعتی آغاز کرد. از آن زمان تاکنون چین حدود یک‌تریلیون دلار به اکثر کشورهای در حال توسعه عمدتا در قالب وام و برای ساخت نیروگاه‌‌‌های برق، جاده‌‌‌ها، فرودگاه‌‌‌ها، شبکه‌‌‌های مخابراتی و دیگر زیرساخت‌‌‌ها پرداخت کرده است. شی جین پینگ از توان مالی و همچنین تخصص چین برای پیوند با کشورهای آسیا، آفریقا، آمریکای‌‌‌لاتین و…

دنیای‌اقتصاد- گروه اندیشه: در سپتامبر سال۱۹۷۰، زمانی که اسم «دکتر سالوادور آلنده» از صندوق رای انتخابات ریاست‌جمهوری شیلی بیرون آمد، دنیا در بهت و حیرت فرو رفت. هیچ‌کس انتظار نداشت که یک «مارکسیست» از دل یک دموکراسی ریشه‌دار آمریکای لاتین بیرون بیاید، آن هم در منطقه‌ای از جهان که کلاشنیکف چریک‌های سیرامائسترا، شبح سوسیالیسم را بر کوبا چیره‌ کرده ‌بود.

دنیای اقتصاد: کتاب «در ستایش عقل؛ چرا دموکراسی وامدار عقلانیت است» نوشته مایکل پ. لینچ با ترجمه یاسر میردامادی منتشر شد. لینچ در مقدمه این کتاب می‌گوید که در نوشته‌های فلسفی، شکاکیت عمدتا با این ‌ایده همبسته است که ما از معرفت بی‌بهره‌ایم. علاقه نویسنده به ارزش عقل، تا حدودی ناشی از گمان قدیمی‌اش به این ‌امر است که علاقه واقعی به شکاکیت نه به‌خاطر پیامدهای شکاکیت برای معرفت‌فهمی است، بلکه این‌ علاقه به سبب چالشی است که شکاکیت پیش‌ روی اهمیت عقل‌ورزی و کار و بار دلیل‌آوری می‌نهد. به نظر لینچ، در بیشتر…

درحالی‌که چند روز پیش رهبران ایالات متحده و چین سرگرم مذاکره در «سانفرانسیکو» بودند، جمع قابل توجهی از ناظران و تحلیلگران با ساده‌سازی موضوع و به قیاس تجارب گذشته جهان سیاست، از دو قطبی بزرگ به‌وجودآمده و جنگ سردی جدید سخن می‌گفتند: «غرب در مقابل بقیه! دموکراسی در مصاف با خودکامگی!» این همه در حالی است که «یاکوب بورکهارت» (مورخ شهیر سوئیسی و از پایه‌گذاران تاریخ فرهنگی) خیلی قبل‌تر و در دهه‌های پایانی قرن نوزدهم از جماعت «ساده‌انگار» و ساده‌سازی‌های مهلک آنها بر حذرمان داشته و نسبت به آدرس‌های…

روش تاریخ مفهومی به مطالعه جوامع گذشته و تغییرات اجتماعی با بررسی چگونگی تغییر مفاهیم سیاسی و اجتماعی اساسی در گذر زمان معطوف است. بنابراین تاریخ مفهومی رویکردی به مطالعه تاریخ است که از تحلیل زبان به‌قصد مطالعه اوضاع اجتماعی و روابط اجتماعی گذشته استفاده می‌کند. چنین می‌شود گفت که تحلیل‌های زبان‌شناختی «ابزار» و جامعه «موضوع» تاریخ‌های مفهومی ا‌ست. در عمل، تاریخِ مفهومی با تمرکز بر یک مفهوم اجتماعی عمده یا اصطلاحا یک «مفهوم اساسی تاریخی» محقق می‌شود. از نمونه‌های این مفاهیم اساسی واژه‌هایی…

دنیای‌اقتصاد: ماریا کورینا ماچادو، یک کاندیدای راست میانه، در انتخاباتی پیشتاز است که نشان‌دهنده ایمان رای‌دهندگان به دموکراسی و نارضایتی از سال‌ها حکومت استبدادی است. به نوشته روزنامه نیویورک‌تایمز، یک نامزد راست میانه روز دوشنبه در انتخابات مقدماتی در ونزوئلا به پیروزی رسید تا نامزد نهایی اپوزیسیون برای رقابت در انتخابات ریاست‌جمهوری سال آینده شود؛ رایی که می‌تواند برای سرنوشت کشوری که یک دهه بحران اقتصادی و استبداد را تحمل کرده است، تعیین‌کننده باشد.

مارک دوبوویتز مدیرعامل بنیاد دفاع از دموکراسی در توییتی نوشت: بیانیه عربستان درباره محکوم کردن اقدامات اسرائیل پاسخ بسیار ناامید‌کننده از پادشاهی سعودی بود. این به نفع ایران خواهد بود. اسرائیل در گذشته حملات موشکی حوثی‌ها علیه عربستان سعودی را محکوم کرده بود. این بیانیه پاسخی نیست که باید از کشوری که به دنبال تضمین‌های امنیتی از آمریکاست، انتظار داشته باشیم.

رابطه گذار از سوخت فسیلی و رسیدن به دموکراسی پایدار، موضوعی نیست که در یک یادداشت یا یک مقاله بگنجد. در سال ۲۰۱۷ «آیا خاورمیانه سبز‌تر آزادتر است؟» عنوان یک سوژه تحقیقاتی در دانشگاه اسلو شد. موضوعی که از قول پروفسور برایان لیا موضوع قابل اعتنایی است و بسیار کم به آن پرداخته شده است. بی‌شک این موضوع بی‌ارتباط با تغییر رویه‌ سرمایه‌گذاری در کشورهای تولید‌کننده‌ نفت در خاورمیانه نیست.

دنیای‌اقتصاد - گروه اقتصاد بین‌الملل: هفته‌نامه اکونومیست یکی از سرمقاله‌های شماره هفته اول اکتبر خود را به شرح بحران دموکراسی در آفریقا اختصاص داده است. از منظر این نشریه، وخامت شرایط در این قاره به مرحله بحرانی وارد شده است؛ سودان به دره قتل عام سقوط کرده و نسل‌کشی به دارفور بازگشته است. افروبارومتر، سازمان مستقل مستقر در آفریقا، در نظرسنجی اخیر خود عنوان کرد که سهم افرادی که دموکراسی را به هر شکل دیگری از حکومت ترجیح می‌دهند، از ۷۵درصد در سال۲۰۱۲ به ۶۶درصد کاهش یافته است.

ايسنا: هیلاری کلینتون، وزیر امور خارجه آمریکا در مصاحبه‌ای با ژئوف بنت، مجری شبکه «پی.بی.اس» گفت: «من این که یک آمریکایی طرف پوتین را بگیرد درک نمی‌کنم اما ما چنین چیزی را دیده‌ایم و شنیده‌ایم و باید با آن مبارزه کنیم.»

رحمن قهرمانپور، پژوهشگر ارشد مسائل بین‌الملل در رشته توییتی نوشت: «چرا ارمنستان در مساله قره‌باغ شکست خورد؟ ‌۱- اعتماد استراتژیک به روسیه و اطمینان از اینکه روسیه به ارمنستان پشت نخواهد کرد. ‌۲- فقدان استقلال امنیتی از روسیه و سپردن امنیت مرزها به آن ‌۳- هویتی کردن مساله قره‌باغ و ناتوانی در حل دیپلماتیک آن ‌۴- اختلافات شدید داخلی و فقدان هماهنگی میان نهادهای سیاسی، نظامی و قضایی ‌۵- توسعه‌نیافتگی ارمنستان و تبدیل شدن تدریجی آن به یک دولت در حال ورشکستگی که باعث شد این کشور دیگر جذابیتی برای…

دنیای‌اقتصاد–گروه اقتصاد بین‌الملل: «اکونومیست» در تلاش برای شناسایی اینکه کدام جنبه از دموکراسی رو به زوال بوده است، با استفاده از روشی آماری که تاثیر سوگیری انسانی را به حداقل می‌رساند، شاخص ترکیبی خود را طراحی کرده است. در این روش دو جنبه کلیدی حکمرانی در نظر گرفته می‌شود. «جنبه حکومتی» که مستقیما با ظرفیت دولت تعیین می‌شود و «جنبه‌های لیبرالیسم» که توسط باز بودن اقتصاد و امکان رقابت سنجیده می‌شود.

دنیای‌اقتصاد-البرز نظامی: پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، کم‌وبیش همگان به این نتیجه رسیده ‌بودند که برای دستیابی به رشد اقتصادی، راهی جز برقراری دموکراسی نیست. به دیگر سخن، دموکراسی به شرط لازم رشد و توسعه اقتصادی بدل شده‌ بود و به‌عنوان یگانه راه رستگاری تلقی می‌شد. آن‌چنان‌که گویی هیچ راهی جز دموکراسی برای رشد و توسعه اقتصادی وجود ندارد.

در میان پژوهشگران عرصه‌های مختلف علوم انسانی و از جمله تاریخ، استادان فراوانی هستند که به‌دلیل تسلط بر مباحث مختلف، می‌توانند در ارائه اطلاعات و نظریه‌های قابل طرح در هر مبحث، نقشی مهم و تاثیرگذار ایفا کنند؛ اما پژوهشگران نظریه‌پرداز، چندان پرتعداد نیستند. نخستین موضوعی که باید در بررسی آثار و فعالیت‌های علمی دکتر محمدعلی همایون‌کاتوزیان مورد توجه قرار داد، نظریه‌پردازی اوست.

دنیای‌اقتصاد - گروه اقتصاد بین‌الملل: ابرهای تیره راست‌گرایان سپهر سیاست اروپا را فراگرفته است. هفته‌نامه اکونومیست سرمقاله‌ این هفته خود را به خطر قدرت گرفتن احزابی از جناح راست در سرتاسر اروپا اختصاص داده است. از منظر این نشریه، منزوی‌ شدن اقلیت‌ها اشتباهی بزرگ در راه فرمانروایی دموکراسی در این قاره خواهد بود. حزب آلترناتیو برای آلمان (AFD) که از پرچم‌داران بیگانه‌هراسی است، به دومین حزب محبوب این کشور تبدیل شده است.

دنیای‌اقتصاد: با حضور تعداد زیادی از صاحب‌نظران، فعالان اقتصادی و تحلیلگران، نخستین جلسه اتاق فکر همکاری‌های اقتصادی ایران و عربستان در اتاق بازرگانی تهران تشکیل شد. براساس اعلام رئیس مرکز خدمات سرمایه‌گذاری ۵۵۰ نفر عضو این اتاق فکر شده‌اند. اولین جلسه اتاق فکر همکاری‌های اقتصادی ایران و عربستان با دستورکار معرفی و تبیین برنامه‌‌‌‌‌‌‌ها و اهداف این اتاق فکر و ارائه نظرات و دیدگاه‌های صاحب‌نظران این حوزه در رابطه با چگونگی تحقق توسعه مناسبات اقتصادی و تجاری دو کشور، در محل اتاق بازرگانی تهران برگزار شد. در…

دنیای‌اقتصاد- شهلازمانی اسکوئی: رهبران بزرگ‌ترین اقتصادهای جهان روز شنبه (۱۸ شهریورماه) گرد هم آمدند تا ضمن اینکه راه‌های کاهش بار کشورهای فقیرتر را مورد بحث و بررسی قرار دهند، اجلاس گروه ۲۰ را هم افتتاح کنند؛ اجلاسی که میزبانان هندی امیدوارند برنامه‌های اقتصادی جهانی را پیش ببرند، حتی اگر تحت‌الشعاع جنگ روسیه در اوکراین و عدم حضور رهبران روسیه و چین در این نشست قرار گرفته باشد.

فارس: واشنگتن اعلام کرد، هتک حرمت کتاب‌های مقدس نفرت‌آمیز است اما از آزادی بیان حمایت می‌کنیم.

مطالعات جدید تاریخ اقتصاد با استفاده از آمار و داده‌ها نشان می‌دهد که نظریه مارکس درباره اینکه انباشت سرمایه به نابرابری و نابرابری به سوسیالیسم منتهی می‌شود، نادرست بود. مارکس با نادیده گرفتن اصلاحات و انعطاف‌پذیری نظام سرمایه‌داری و جامعه باز در حل چالش‌های خود مرتکب خطایی جدی شده است.

دنیای‌اقتصاد: کریستین ساینس مانیتور در مطلبی به قلم ند تمکو نوشت: این یک چرخش واقعا قابل‌توجه است: یکی از رهبران خاورمیانه که همین پنج سال پیش به خاطر قتل و تکه‌تکه کردن یک مدافع برجسته دموکراسی، بدنام و رسوا شده بود، اکنون با آغوش باز و مشتاقانه واشنگتن و متحدان اصلی غربی‌اش مواجه شده است.

دنیای‌اقتصاد: «مائوی قرن‌۲۱» لقب شی جین پینگ، رئیس‌جمهور ۷۰ ساله چین است؛ چراکه او بعد از مائو قدرتمندترین رهبر چین با وسیع‌ترین اختیارات است. اگرچه بعد از بنیان‌گذار چین کمونیستی تصمیم بر این گرفته شد که در راستای محدود کردن قدرت رئیس‌جمهور «کنترل و توازن»هایی بر قدرت نفر اول کشور وضع شود؛ اما در دوران شی تمام این محدودیت‌ها کنار گذاشته شد. در سال۲۰۱۸ همزمان با اصلاح قانون اساسی، زمینه برای سومین دوره قدرت شی هموار شد. او در دوره سوم ساختار قدرت را تغییر داد؛ به‌گونه‌ای‌که بسیاری از نخبگان وفادار به خود…

رحمن قهرمانپور کارشناس مسائل بین‌الملل در رشته توییتی نوشت: مکرون افزون بر چالش‌های سیاست داخلی اکنون باید درصدد حفظ جایگاه فرانسه در آفریقا ناظر بر کودتا در گابن هم باشد. این در حالی است که او پیش‌تر از ضرورت تشکیل ارتش مستقل اروپایی سخن گفته بود. همه اینها نشان می‌دهد حتی قدرتی مثل فرانسه اگر ایده و طرح و برنامه روزآمد و جدیدی نداشته باشد جایگاه خود در سیاست جهانی را از دست می‌دهد. فرانسه دو دهه است گرفتار چالش‌های داخلی اقتصادی و سیاسی است و اکنون این چالش‌ها در حال سرریز شدن به سیاست خارجی…

فارس: نخستین قانون اساسی ایران با نام «نظامنامه اساسی» نوشته شد و به امضای مظفرالدین رسید و با همین مجلس، ایران از نظر قدمت تشکیل پارلمان یکی از کشورهای پیشرو جهان شد.

مهر: کاخ سفید مدعی شد: نگران وضعیت گابن هستیم! اوضاع را زیر نظر داشته و قصد داریم از دموکراسی حمایت کنیم!

درگیری در اوکراین نه‌تنها بر روابط غرب با روسیه و چین بلکه بر روابط غرب با اکثریت جمعیت جهان در جنوب جهانی تاثیر قابل‌توجهی دارد. این وضعیت نشان‌‌‌دهنده آغاز مرحله جدیدی از سیاست جهانی است؛ جایی که قدرت‌‌‌های بزرگ برای حفظ یا تغییر نظم کنونی درگیر رقابت سیستمی می‌‌‌شوند و کشورهای جنوب جهانی که اهمیت کمتری داشتند، اهمیت و قدرت بیشتری کسب می‌کنند. وضعیت اوکراین همچنین نشان‌دهنده افزایش شکاف موجود بین غرب و جنوب جهانی است و همان‌طور که نخست‌وزیر سابق فنلاند اعلام کرد، این زنگ خطری برای غرب است.

ایرنا: پیلین، اقدام دادستان ها برای اعلام جرم علیه دونالد ترامپ رئیس جمهوری پیشین ایالات متحده را محکوم کرد.

روزنامه کیهان در بخش اخبار ویژه با عنوان «چند طنز خنک از کسی که اعتبار اصلاح‌طلبان را نابود کرد» نوشت: یکی از سردمداران آشوب نیابتی علیه جمهوریت و اسلامیت در سال ۱۳۸۸، مدعی نگرانی برای انقلاب و حاکمیت شد. خاتمی در دیدار عده‌ای از زندانیان قبل از انقلاب گفت: مردم که برده نیستند! آدمی را سرکار بیاورید که بتواند کار کند و جواب مردم را بدهد. اگر هم می‌گویید زور داریم و همین است که هست خب چرا به نام اسلام چنین می‌کنید؟

دنیای‌اقتصاد: روز دوشنبه (۳۰ تیرماه۱۴۰۲) مقاله ای به قلم حمیدرضا عابدیان در «دنیای‌اقتصاد» با عنوان «آقای دکتر و روش‌های اقناع مخاطب» منتشر شد. نویسنده در آن مقاله ضمن نقد دیدگاه‌ دکتر کاتوزیان، برخی ارجاعات او به سخنان فواد روحانی و نیکلا گرجستانی را از حیث تاریخی نادرست ارزیابی کرده بود. آنچه می‌خوانید پاسخ دکتر همایون کاتوزیان به آن مقاله است.

رحمن قهرمانپور کارشناس مسائل بین‌الملل در توییتی نوشت: دور دوم انتخابات ریاست جمهوری گواتمالا هم یکشنبه برگزار شد و یک چپ بیرون از سیستم و ضد فساد به‌نام آره والو با ۶۰‌درصد آرا برنده شد.