ساسان کریمی

سال‌‌هاست که با تعابیر، اتهام‌‌ها و تحلیل‌‌های مختلف و بیشتر از باب جدل، وضعیت پرونده ایران در گروه اقدام مالی (FATF) دچار پیچیدگی‌هایی شده است. تعبیرهایی مانند اینکه «برخورد آنها کاملا سیاسی و مستقل از عملکرد ما خواهد بود» تا «تا تحریم‌‌ها هستند، رابطه ما با گروه اقدام مالی اهمیتی ندارد» و یا استعماری دانستن این گروه که همگی اگر از سر رقابت سیاسی نباشند، بر انبوهی از بدبینی غیرعالمانه نسبت به رویکردهای مبتنی بر نهادگرایی بین‌‌المللی استوار است. نهادهای بین‌‌المللی شامل سازمان‌‌های بین‌المللی، حقوق بین‌‌المللی و غیره، اگر موضوع کنش‌‌های تک و انتظارات غیرواقع‌بینانه و کوتاه‌مدت به مثابه حقوق و نهادهای داخلی باشند، قطعا موجبات سرخوردگی زودهنگام را فراهم خواهند آورد. این سرخوردگی نه ناشی از نقص نهادهای مذکور، بلکه محصول نگاه کوتاه، موردی و غیرواقع‌‌بینانه است.

آنچه امروز در سیاست خارجی جاری ایران در اولویت قرار دارد، احتمال به کار افتادن سازوکار حل‌وفصل اختلافات برجام، موسوم به اسنپ‌‌‌بک است. اگر از مبنا قرار دادن این موضوع برای کشاکش‌‌‌های سیاست داخلی که مورد توجه نگارنده نیست بگذریم، سوال‌‌‌های اصلی پیرامون چرایی وجود اسنپ‌بک، احتمال اجرای آن، مشروعیت و صلاحیت طرف‌‌‌های اروپایی برای اجرای مکانیسم و نهایتا شرایط پیش ‌‌‌رو در صورت اجرایی شدن این سازوکار است. با توجه به توضیحاتی که نویسنده و نیز دیگر اهالی سیاست خارجی در روزها و هفته‌‌‌های گذشته در خصوص بیشتر این پرسش‌‌‌ها و محورها نوشته‌‌‌ و گفته‌‌‌اند، امر را در یادداشت حاضر بر آخرین محور دائر کرده‌‌‌ایم.

رفتار دونالد ترامپ و تیم او با ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین، از سطح تازه‌ای از بی‌نزاکتی دیپلماتیک رونمایی کرد؛ چه از نظر ادبیات، شخصی کردن موضوعات، تحقیر و محتوای مذاکره و چه حتی شکل و برملا بودن هر آنچه می‌شد به یک رئیس‌جمهور، آن هم رئیس‌جمهور کشوری در ظاهر متحد روا داشت.