در یک پنل تخصصی در پانزدهمین رویداد جامع معدن و صنایع معدنی بررسی شد
ناترازی زیرساخت‌های دیجیتال
در ابتدای این پنل مشکات اسدی، مدیرعامل گروه کسب‌وکارهای نوین «آن»، با اشاره به برگزاری چهارمین رویداد معدنکاری دیجیتال گفت: محتوای پنل در سال اول برگزاری رویداد این بود که تحولات معدنکاری دیجیتال در دنیا در چه سطحی است و زیرساخت‌های دیجیتال در ایران تا چه حد آمادگی برای هوشمندسازی زنجیره ارزش معادن را دارند. سال دوم روی مزیت‌های سرمایه‌گذاری و ایجاد مراکز نوآوری تمرکز شد و در سال سوم بیش از همه روی چالش‌ها و فرصت‌های هوشمندسازی در وضعیت پساتوافق تمرکز کردیم. امسال تمرکز ما بر این خواهد بود که دولت به‌عنوان میزبان پروژه‌های هوشمندسازی چه اقدامی انجام داده و باید انجام دهد.
اسدی افزود: طبق برنامه هفتم توسعه رشد بخش معدن باید به ۱۳درصد برسد که به نظر می‌رسد بدون به‌کارگیری فناوری تحقق آن سخت باشد. طبق همین برنامه سهم اقتصاد دیجیتال باید به ۱۵درصد افزایش پیدا کند و به میانگین جهانی برسد.
هوش مصنوعی و تحولات آینده
در ادامه این پنل رسول سراییان، معاون اسبق وزیر ارتباطات گفت: واقعیت آن است که فناوری می‌تواند همه چیز را متحول کند و باید در اولویت کسب و کارها قرار بگیرد. باید یک ردیف بودجه در شرکتها برای هوش مصنوعی اختصاص یابد.
سراییان افزود: طبق تحقیقات انجام‌شده، کاربرد هوش مصنوعی در بخش معدن شامل اکتشاف، بهره‌وری در امور عملیاتی، پردازش دیتا، نظارت بر ایمنی و... است. در حال حاضر ۲۴شرکت معدنی بزرگ دنیا در حوزه هوش مصنوعی فعال هستند و برای آن سرمایه‌گذاری کرده‌اند. شرکت‌های معدنی در ایران می‌توانند از این شرکتها الگوبرداری کنند. این شرکتها پذیرفته‌اند که هوش مصنوعی یک محرک کلیدی برای رقابت‌پذیری و پایداری در صنعت است و باید روی آن به‌عنوان یک فناوری استراتژیک سرمایه‌گذاری کنند.
به گفته وی، طبق برآوردهای یک استارت‌آپ فعال در حوزه معدنکاری دیجیتال، نرخ موفقیت در اکتشاف یک معدن به‌طور معمول کمتر از یک درصد است؛ اما با استفاده از هوش مصنوعی به ۷۵درصد می‌رسد. این استارت‌آپ ادعا می‌کند که هوش مصنوعی می‌تواند کشف معادن را از سا‌ل‌ها به ماه‌ها کاهش دهد.
وی تاکید کرد: تحولات آینده به شدت تحت‌تاثیر هوش مصنوعی قرار می‌گیرد و کسانی می‌توانند در محیط رقابتی باقی بمانند که بتوانند از ابزار هوش مصنوعی استفاده درستی داشته باشند.
سراییان با اشاره به استقرار فناوری‌های نسل چهار در قالب پروژه «هدهد» گفت: تدوین سند در هر رویکردی ۱۰ تا ۱۵ درصد موثر است. ۸۰ تا ۹۰ درصد به پیاده‌سازی برمی‌گردد. در این بین مواردی مانند تغییر مدیران در فرآیند اجرا تاثیرمی‌گذارد.
ضعف دانش صاحبان صنایع درخصوص هوش مصنوعی
در ادامه مازیار نوربخش، عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی ایران گفت: در حال حاضر با ناترازی زیرساخت‌های دیجیتال چه در بحث ذخیره‌سازی اطلاعات و چه در بحث امنیت اطلاعات مواجه هستیم. یکی از مشکلات اساسی کند شدن فرآیند تامین است. به‌طوری‌که از زمان ثبت‌سفارش کالا تا ترخیص حدود ۶ تا ۹ماه طول می‌کشد که زمان زیادی است.
نوربخش افزود: مساله بعدی ناآگاهی، ضعف دانش و اطلاع‌رسانی است. برخی صاحبان صنایع به من مراجعه کردند و تاکید کردند که ما GPU خریده‌ایم و می‌خواهیم هوش مصنوعی راه بیندازیم که این نشان‌دهنده ضعف دانش در این زمینه است.
نوربخش با بیان اینکه بحث سرمایه‌گذاری در تامین مالی بسیار مهم است، گفت: بحث بعدی تحریم‌ها است. بسیاری از تکنولوژی‌های حوزه آی‌تی از انواع تحریم‌ها تبعیت می‌کنند و تامین آنها برای ما سخت است. ضمن اینکه با تغییر دولت‌ها در اروپا و آمریکا مسیرها پیچیده‌تر و پرریسک می‌شود.
تامین مالی در بخش معدن
در ادامه این پنل حامد عادلی‌نیک، مدیر گروه پژوهش‌های معدن و صنایع معدنی موسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی گفت: تامین مالی فعالیت‌های معدنی در مراحل مختلف از اکتشاف گرفته تا بهره‌برداری یک فرآیند به هم پیوسته است. در دنیا از روش‌های خاصی برای تامین مالی هر مرحله استفاده می‌شود. به‌طور کلی موضوع تامین مالی بخش معدن یک موضوع تخصصی است و در کشور ما در این حوزه، بخش معدن از سایر بخش‌های صنعت عقب‌تر است.
وی توضیح داد: در مرحله اول بحث اکتشاف را داریم که در واقع هنوز یک طرح و ایده است. در این مرحله هنوز دارایی شکل نگرفته است. در مرحله اکتشاف روش‌های تامین مالی مبتنی بر انتشار سهام، عرضه‌های خصوصی و عرضه‌های حق‌تقدم است.
عادلی نیک اضافه کرد: پس از مرحله اکتشاف، ارزیابی و امکان‌سنجی انجام می‌شود که چقدر ذخیره محصول و چه مقدار سود وجود دارد. بعد از این ارزیابی می‌توان سرمایه‌گذار جذب کرد. در مرحله سوم وارد ساخت‌وساز می‌شویم. در این مرحله یک مقدار پیشرفت در پروژه انجام شده است، می‌توان کار را در قالب پروژه تعریف کرد و منابع مالی را بر اساس تسهیلات و اوراق تامین کرد. در مرحله آخر که ماشین‌آلات خریداری شده و قرار است معدن به بهره‌برداری برسد و محصول استخراج شود، می‌توان از روش‌های تامین مالی مبتنی بر بدهی استفاده کرد.
اشتباه شرکت‌های بزرگ معدنی
صفر وفادار، مدیرعامل شرکت پایوند همکاران سیستم نیز در این پنل گفت: ما نباید بی‌گدار به آب بزنیم و به سرعت سراغ یک تکنولوژی جدید برویم بدون اینکه ابعاد مختلف آن را بسنجیم. بعضی شرکت‌های بزرگ، تجربه مثبتی با برخی استارت‌آپ‌ها نداشته‌اند و تمایلی برای همکاری با این بخش ندارند.
وی در ادامه گفت: تمام شرکت‌های بزرگ ستون صنعت هستند و باید آنها را حفظ کنیم. باید با طمأنینه و پخته حرکت کنیم. ما در «همکاران سیستم» مسائل را بررسی کردیم و خودمان را شریک تجاری صنایع می‌دانیم.
وفادار با بیان اینکه ما در شرکت «پایوند همکاران سیستم» هزینه‌های مربوط به صنایع را هم رعایت می‌کنیم، گفت: یک زمانی مساله مربوط به منابع مالی نیست، شرکت‌های بزرگ معدنی داریم که می‌توانند در این حوزه هزینه‌های‌میلیاردی انجام بدهند؛ اما ترجیح می‌دهند که تنها چند صد‌میلیون هزینه کنند. این شرکتها در واقع زمان را از دست می‌دهند.
درک سطحی از مساله نوآوری
میثم رجبی، مدیرعامل شرکت رادین نیز در این پنل گفت: در مورد ارزش افزوده اقتصاد دیجیتال در صنایع معدنی بسیار صحبت می‌شود، اما در عمل اتفاقی نمی‌افتد. این موضوع به کالای لوکس تبدیل شده است. دو راهکار برای شکسته شدن این فضا وجود دارد که شامل مدیریت نوآوری و بحث داده و امنیت اطلاعات است.
رجبی افزود: عمده کار در صنایع به عهده کارگران و تکنسین‌ها است. وقتی در مساله نوآوری اهمیت افراد را مطرح می‌کنیم، برای صنایع سنگین و معدنی این ابهام پیش می‌آید که چرا به یک فرد در این حوزه باید چهار برابر مهندس خودمان حقوق بدهیم. این مساله باعث می‌شود که در یک بازه کوتاه استارت‌آپ‌ها احساس شکست کنند که علت آن درک نادرست سهامداران از مساله نوآوری است.
رجبی گفت: باید روی این موضوع تاکید کنیم که نوآوری زمان‌بر است، اما دستاوردهای آن بزرگ است. مهم‌ترین نکته در این زمینه صبر و باور قلبی سهامداران به موفقیت است.
