اخبار توسعه

چهارشنبه، ۲۴ اردیبهشت ۱۴۰۴

کدام صنایع می‌توانند در بازارهای بین‌المللی رقابت کنند؟
روزنامه شماره ۶۲۸۸

سیاست صنعتی برای ایران

کشورهایی مانند ایران به‌دلیل اندازه بازار کوچک داخلی به احتمال زیاد از صرفه‌های مقیاس صنعتی برخوردار نیستند و در نتیجه در چنین شرایطی سیاست‌های محدودیت یا ممنوعیت واردات کارکرد موثر کمتری دارد؛ اما سیاست‌های توسعه صادرات صنعتی ممکن است باعث رشد اقتصادی در بلندمدت شود.

دوشنبه، ۲۲ اردیبهشت ۱۴۰۴

روایتی از تجربیات شکست‌خورده که دائما تکرار می‌شوند؛
روزنامه شماره ۶۲۸۶

پوپولیسم و انعکاس‌ جهانی آن

اکثر تعاریف پوپولیسم به جنبش‌های سیاسی اشاره دارند که توسط افرادی با شخصیت‌های قوی و کاریزماتیک هدایت می‌شوند و گفتمان آنها حول علل و پیامدهای نابرابری می‌چرخد.

چهارشنبه، ۱۷ اردیبهشت ۱۴۰۴

چرا وقف در عثمانی منجر به بازتوزیع نشد؟
روزنامه شماره ۶۲۸۲

بقا به‌رغم بخشش

وقف در فرهنگ اسلامی یکی از نهادهای کلیدی و پایدار است که از قرن‌های اولیه اسلام تا دوران مدرن نقش مهمی در جوامع اسلامی ایفا کرده است. وقف که در عربی به معنای «حبس» یا «نگه‌داشتن» است، به معنای اختصاص دائمی یک دارایی (مانند زمین، ساختمان یا پول نقد) برای هدفی خیرخواهانه تحت قوانین شریعت اسلامی است. در قانون مدنی ایران تعریف وقف به این صورت آمده است:«حبس عین (مال) و تسبیل منافع آن»؛این دارایی که به‌عنوان مال موقوفه شناخته می‌شود، از مالکیت خصوصی خارج شده و به‌صورت دائمی برای هدف تعیین‌شده در عقد وقف استفاده می‌شود. درآمد حاصل از این دارایی، مانند اجاره املاک یا سود سرمایه‌گذاری، صرف هدفی که برای وقف تعیین شده است، می‌شود.

دوشنبه، ۱۵ اردیبهشت ۱۴۰۴

ایدئولوژی یا پول؛ کدام محرک تروریسم است؟
روزنامه شماره ۶۲۸۰

دستمزد در القاعده

مشارکت در فعالیت‌های شورشی معمولا با خطرات فیزیکی قابل‌توجهی همراه است که این سوال را مطرح می‌کند که چه عواملی افراد را به انجام چنین فعالیت‌هایی ترغیب می‌کند.

چهارشنبه، ۱۰ اردیبهشت ۱۴۰۴

استفانی استنچوا، اقتصاددان برجسته، مدال کلارک را از انجمن اقتصادی آمریکا دریافت کرد
روزنامه شماره ۶۲۷۶

مدال کلارک برای بانوی جوان هاروارد

استفانی استنچوا، اقتصاددان برجسته دانشگاه هاروارد، مدال کلارک را از انجمن اقتصادی آمریکا (AEA) دریافت کرد. این جایزه که به اقتصاددانان زیر ۴۰سال با دستاوردهای برجسته در آمریکا اعطا می‌شود، به‌دلیل تحقیقات پیشگامانه او در حوزه مالیه عمومی و به‌ویژه بررسی تاثیرات سیاست‌های مالیاتی بر رفتارهای اقتصادی به وی اهدا شد.

دوشنبه، ۰۸ اردیبهشت ۱۴۰۴

ارتباطات سیاسی و زمین بازی نابرابر برای شرکت‌ها چگونه مانع رشد می‏‌شود؟
روزنامه شماره ۶۲۷۴

بهره‌وری یا سیاسی‌کاری؟

سیاسی‌کاری و ارتباطات سیاسی یکی از موانع رشد بهره‌وری در کشورهای در حال توسعه است. یک مطالعه تجربی نشان می‌دهد که در مصر شرکت‌هایی که با ارتباطات سیاسی رشد کرده بودند، بلافاصله پس از قطع این ارتباط شاهد کاهش سودآوری شدند.

دوشنبه، ۰۱ اردیبهشت ۱۴۰۴

تخریب منابع طبیعی در جهان از کانال چندپارگی قومی چگونه صورت می‏گیرد؟
روزنامه شماره ۶۲۶۹

روی منفی سیاست تمرکززدایی

جنگل‌زدایی یکی از چالش‌های زیست‌محیطی بزرگ جهان است که نه‌تنها اکوسیستم‌های طبیعی را تهدید می‌کند، بلکه با انتشار کربن به تغییرات اقلیمی دامن می‌زند.

چهارشنبه، ۲۷ فروردین ۱۴۰۴

چگونه جهش نفتی به تقویت اقتصاد توزیع‌گرا در ایران منتهی شد؟
روزنامه شماره ۶۲۶۵

اقتصاد سیاسی جیره‌بندی اعتبار در ایران

دوره بین سال‌های ۱۹۷۳ تا ۱۹۷۸ یکی از مقاطع تحول‌آفرین در تاریخ اقتصادی ایران بود که با افزایش چشم‌گیر درآمدهای نفتی پس از جهش قیمت نفت در سال۱۹۷۳ رقم خورد.

دوشنبه، ۲۵ فروردین ۱۴۰۴

ساختار زبان ما ساختار اقتصاد ماست
روزنامه شماره ۶۲۶۳

تراکتاتوس اقتصادی!

این ویتگنشناین بود که توجه ما را به زبان و جایگاه آن به‌عنوان مرکز جهان برانگیخت و تلاش کرد تا مرزهای زبان را که مرزهای اندیشه و جهان ماست، مشخص کند. تراکتاتوس نام نخستین رساله او و تلاشی برای مشخص کردن حدود زبان و تفکر بود. اما زبان و ساختار زبانی فراتر از آنچه تصور می‏کنیم بر زندگی ما تاثیر دارد. مرزهای زبان ما فقط مرزهای جهان ما نیست، بلکه بر نحوه رفتار ما و حتی توسعه ما در این جهان نیز تاثیرگذار است. این ساختار زبانی است که تعیین می‏کند مردم یک کشور چقدر پس‌انداز کنند، چقدر بهداشت را رعایت کنند و چقدر بلندمدت‌نگر باشند و در آموزش خود یا فرزندان سرمایه‏گذاری کنند. حتی ساختار زبانی می‌تواند بر توسعه اقتصادی در سطح ملی نیز تاثیرگذار باشد. پس زبان را نباید دست کم گرفت؛ زیرا چیزی فراتر از وسیله ارتباطی است و در‏واقع چیزی است رمزآلود.

چهارشنبه، ۲۰ فروردین ۱۴۰۴

چه عواملی آمریکا را به حمایت‏گرایی سوق داد؟
روزنامه شماره ۶۲۵۹

بازگشت به یک مناقشه قدیمی

نقش سیاست تجاری در توسعه صنعتی از دیرباز موضوع بحث‌ها و مناقشه‌های بسیاری بوده است. از الکساندر همیلتون (۱۷۹۱) تا دونالد ترامپ، رهبران ایالات متحده استدلال کرده‏اند که تولیدات آمریکایی باید در برابر رقابت خارجی محافظت شود. با این حال، حداقل امروز، اقتصاددانان تمایل دارند نسبت به چنین ایده‌هایی بدبین باشند و به مزایای آزادسازی تجارت با کاهش هزینه‌های واردات و قرار دادن شرکت‌های داخلی در معرض رقابت بین‌المللی اشاره می‌کنند. یک مطالعه جدید اقتصادی درک و بینش مارا از عملکرد تجارت جهانی اندکی فراتر برده است. نویسندگان این مطالعه می‌گویند که همه چیز به یک مفهوم اقتصادی به نام «مقیاس اقتصادی» (scale economies) بستگی دارد. مقیاس اقتصادی یعنی وقتی یک صنعت بزرگ‌تر می‌شود، هزینه تولید هر واحد محصول کمتر می‌شود و بهره‌وری بالا می‌رود. اگر این درست باشد، وقتی واردات چینی بازار داخلی را پر می‌کند و فروش داخلی کم می‌شود، تولید شما هم کوچک‌تر می‌شود، هزینه‌هایتان بالا می‌رود و نمی‌توانید به خوبی در بازارهای جهانی رقابت کنید. به این می‌گویند «نابودی صادرات». اما اگر مقیاس اقتصادی مهم نباشد، شاید این اتفاق صورت نگیرد.

دوشنبه، ۱۸ فروردین ۱۴۰۴

بازخوانی تجربه موفق خصوصی‌سازی در بنگلادش
روزنامه شماره ۶۲۵۷

بنگاه دولتی، بنگاه حامی‌پروری

تبدیل شدن بخش دولتی به ابزاری برای حامی‌پروری به‌عنوان یکی از دلایل وجود اشتغال مازاد در این بخش مطرح شده است. یکی از دلایل اصلی که بخش دولتی به ابزاری برای حامی‌پروری و توزیع رانت تبدیل می‌شود، استفاده از آن برای اهداف سیاسی است. بخش دولتی ممکن است تحت فشار سیاستمداران برای توزیع شغل‌ها برای جلب حمایت سیاسی قرار گیرد.این پدیده که به عنوان «حامی‌پروری» (Clientelism) شناخته می‌شود، در بنگلادش به‌دلیل ساختار سیاسی و اجتماعی این کشور رایج است. در این سیستم سیاستمداران برای حفظ قدرت یا کسب رای، از منابع بخش دولتی (مانند شغل‌ها) به‌عنوان ابزاری برای پاداش دادن به حامیان خود یا گروه‌های سیاسی خاص استفاده می‌کنند. در بنگلادش که پس از استقلال در سال ۱۹۷۱ با چالش‌های سیاسی و اقتصادی زیادی مواجه بود، این نوع رفتار سیاسی بسیار شایع بوده است. از طرفی به جای استخدام بر اساس شایستگی یا نیاز واقعی بنگاه، شغل‌ها به افرادی داده می‌شود که از نظر سیاسی به سیاستمداران نزدیک هستند یا می‌توانند حمایت سیاسی (مثلا رای یا نفوذ) فراهم کنند و این منجر به استخدام بیش از حد (اشتغال مازاد در رده‌های مدیریتی و اداری) در بخش دولتی می‌شود.

دوشنبه، ۲۷ اسفند ۱۴۰۴

نگاهی به عوامل محدودکننده تحرک بین‌نسلی در آفریقا
روزنامه شماره ۶۲۵۳

سرنوشت شما دست مکان زندگی شماست

آفریقا، قاره‌ای با بیش از ۱.۲میلیارد نفر جمعیت، در قرن بیست‌ویکم به‌عنوان یکی از مناطق پرامید جهان شناخته می‌شود. زمانی که مجله اکونومیست در سال۲۰۰۰ این قاره را «نا‌امیدی مطلق» نامید، کمتر کسی تصور می‌کرد که تنها یک دهه بعد، در سال۲۰۱۱، آن را «قاره امیدوار» بخواند و در سال ۲۰۱۶ از «۱.۲ میلیارد فرصت» سخن بگوید. این تغییر دیدگاه ناشی از پیشرفت‌هایی در زمینه‌هایی مانند تحصیلات، سلامت و رشد اقتصادی است. با این حال، پشت این تصویر خوش‌بینانه، نابرابری‌های عمیق، فقر پایدار و شکاف‌های منطقه‌ای پنهان شده‌اند که نشان می‌دهند این «معجزه رشد» به همه افراد به‌طور یکسان نرسیده است.

چهارشنبه، ۲۲ اسفند ۱۴۰۳

تاثیرات بلندمدت و ماندگار سیاست صنعتی خودروی اسپانیا؛
روزنامه شماره ۶۲۴۹

ناسیونالیسم اقتصادی در اسپانیا

در بهار سال۱۹۳۹، سربازان «ژنرال فرانسیسکو فرانکو» آخرین سنگر مقاومت ضد فاشیسم در پایتخت اسپانیا را در هم شکستند و جوانه‌های سوسیالیسم دموکراتیک را زیر چکمه‌های خونین خود دفن کردند. دیری نگذشت که مدیر بزرگ‌ترین خودروساز جهان (جنرال موتورز) مشتاقانه به سراغ تکنوکرات‌های فرانکو آمد تا طرحی برای تاسیس صنعت خودرو در اسپانیا عرضه کند. مقامات اسپانیا بعد از شنیدن جزئیات طرح آب پاکی روی دست جنرال‌موتورز ریختند. دولت اسپانیا معتقد بود که شرکت جدید خودرو باید تحت مالکیت ملی -دولت یا فرد مورد اعتماد کامل دولت - باشد و جنرال‌موتورز هم از مالکیت خودش کوتاه نمی‌آمد (دولتمردان اسپانیا اعتمادی به سرمایه خارجی نداشتند). مساله دیگری که مقامات دولت بر آن پافشاری می‌کردند «داخلی‌سازی» موتور خودرو بود و جنرال‌موتورز هم تمایلی به داخلی‌سازی نداشت. اختلاف در این دو مورد - مالکیت ملی سرمایه و تولید ملی موتور - طرح جنرال موتورز را ناکام گذاشت؛ اما سرفصل تازه‌ای در تاریخ اقتصاد اسپانیا به نام «ملی‌گرایی اقتصادی» باز کرد که تا آخرین لحظه‌ حیات فرانکو بر صنعت خودروی اسپانیا سایه انداخته بود.

دوشنبه، ۲۰ اسفند ۱۴۰۳

دموکراسی چگونه منجر به رشد اقتصادی و تخصیص بهینه منابع می‌شود؟
روزنامه شماره ۶۲۴۷

ارزش والای دموکراسی

جهان پس از استعمار، به‌ویژه در آفریقا، شاهد چالش‌های متعددی در زمینه توسعه اقتصادی و سیاسی بوده است. یکی از این چالش‌ها، جانبداری قومی یا تخصیص نابرابر منابع عمومی به نفع گروه‌های قومی خاص است که اغلب با هویت رهبران سیاسی مرتبط است. این موضوع می‌تواند نابرابری را تشدید کند، اعتماد عمومی را کاهش دهد و رشد اقتصادی را مختل سازد. مقاله «ارزش دموکراسی: شواهدی از ساخت جاده در کنیا» به قلم رابین بورجس، رِمو جدلی، ادوارد میگل، آمیه سینگ و خوان کارلوس سوارز سراتو، به این پرسش اساسی می‌پردازد که آیا نهادهای دموکراتیک می‌توانند این جانبداری قومی را کاهش دهند یا خیر؟

چهارشنبه، ۱۵ اسفند ۱۴۰۳

داستانی از نخستین ارائه کالاهای عمومی در جنوب عراق
روزنامه شماره ۶۲۴۳

دولت‌ها از کجا آمده‌اند؟

نظریه‌های مختلفی پیرامون منشأ و پیدایش دولت‌ها وجود دارد، با وجود این تا به‏حال پیدایش یک دولت از نظر تجربی مورد مطالعه قرار نگرفته بود. یک مطالعه تجربی به سراغ جنوب عراق رفته است تا نشان دهد که دولت‌ها از کجا و چگونه پدید آمده‌اند.

دوشنبه، ۱۳ اسفند ۱۴۰۳

اختلال عملکرد شناختی در حصار فقر
روزنامه شماره ۶۲۴۱

فقر «فقیرتر» می‌کند

فقر تنها جیب را خالی نمی‌کند، بلکه مغز را نیز خالی می‌کند. این یافته یک مطالعه تجربی است که ثابت کرده است شوک‌های مالی منفی توانایی تصمیم‌گیری صحیح فقرا را مختل و آنها را در تله فقر شدید و خود تقویت‌کننده گرفتار می‌کند.